223. IV. Béla királynak a varasdi várnak három falvát tárgyazó adománya Erne varasdi főispány számára. 1251.

Bela Dei gracia Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rame, Seruie, Gallicie, Lodomerie, Cumanieque Rex omnibus Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem in omnium saluatore. Prouida Regie Serenitatis circumspeccio diligenti consideracione debet metiri merita singulorum, et singulis quibusque pro meritis respondere. Proinde ad vniuersorum noticiam, tam presencium quam posterorum, harum serie uolumus peruenire; quod dilectus et fidelis noster Magister Erne Comes Vorosdiensis, cum barbara gens Tartarorum insultu bellico Regnum nostrum adijt et inuasit, preclaris fidelitatis insignijs coram Nostre Maiestatis oculis tam commendabiliter enituit, ut cum iuualescente aduersitate defectum equorum habere nos contigisset, ipse viuere postponens, et vitam nostram morte sua redimere desiderans, equum, quem pro saluanda sua persona habebat, pro saluacione persone nostre nobis obtulit equitandum, ipse uero cum eisdem, qui nos insequebantur plurimum certaminis iniens, post plures punctus lanlancearum, et ictus sagittarum, et recepcionem vulnerum, inimicorum insultibus viriliter resistendo, de medio hostium, Deo propicio, se vix potuit liberare. Ad hec, cum ante faciem Tartarorum eodem tempore ad maritima deuenissemus, idem diuersis fortune casibus ad mandatum nostrum se exponens, eo tempore, cum discrimina viarum, et insidie hostium securos meatus non permitterent, ipse solus ibat ad speculandum descensum Tartarorum, et rumores, quos ibidem percipiebat, nobis fideliter referebat, in omnibus eciam aduersitatibus nostris, que tunc pro tempore imminebant, jugi seruicio atque fideli nobis continuo assistebat. Preter hec idem eciam in conflictu belli, quod commisimus contra Ducem Austrie, et eundem Diuina opitulante gracia, nec tradidimus dimicando, tanta fidelitatis seruicia, et retribucione condigna, coram nobis et omnibus Baronibus ac Nobilibus Regni nostri principaliter exhibuit preliando, quod quendam militem probum et insignem de Teotonia cum propria lancea devicit, et ita plenum de eodem obtinuit triumphum, quod caput eiusdem amputauit, et nostro conspectui ac Baronum nostrorum presencium per militem destinauit. Item cum quadam vice exercitum nostrum contra Austriam duximus destinandum, dictus fidelis noster semper aspirans ad incrementum glorie Regie Maiestatis et honorem, quendam bonum militem et famosum de Imperg, Capitanensem illius regionis, Preucel nomine nuncupatum, qui cum exercitu suo de dicto castro Imperg prodierat in campum, ipse prior ante omnes impetum faciens in eundem, hasta de dextrario potenter suo dejecit in terram, et dextrarium suum lancea transfixum ibidem interemit; qno peracto exercitus dicti Preucel tritus et confussus terga dedit, et multis ex eis peremptis, alij fuge presidio in dictum castrum vix se recipere potuerunt. Nos igitur ad tam preclare fidelitatis et seruiciorum ipsius exhibicionem, hiis non condigna remunaracione, grato tamen assensu, et gracie nostre beneplacito occurrentes, et pro tanto, quod ipsius honorem, Magistratum uidelicet nostrorum Agazonum, Comitatu, cui nunc preest commutauimus, quatuor villas Sclavonicas Comitisse (így; talán „Castri”) Vorosdiensis in eodem sitas Comitatu, ipsi Magistro Erne, et suis heredibus heredumque successoribus iure perpetuo duximus conferendas, et eundem in corporalem possessionem dictarum villarum per fidelem nostrum Thomam Comitem de Herasnen (?) fecimus introduci. Et eodem referente, sicut didicimus, mete terre dictarum villarum hoc ordine distinguntur: prima terre ipsius meta incipit a parte orientali supra fluuium nomine Blisna potoka, vbi iuxta terram filij Selka uadit ad superiorem partem ejusdein fluuij, et supra eundem fluuium tendens uadit ad terram Decani Zagrabiensis; inde venit ad terram filij Sarcas, et juxta terram filij Sarcas venit ad fluuium, qui dicitur Salabich pothoka, vbi uenit ad terram filij Berk; et inde idem fluuius, qui Salabich potoka dicitur, ducit ad fluuium Pituice, et ibi aliquantulum transit fluuium Pithuyce, et venit ad terram Episcopi Zagrabiensis; inde venit ad terram populorum de Vorosth; deinde venit ad terram Velchek, et ibi cadit iterum in fluuium Plituiche; et inde tendens ad inferiorem partem ipsius fluuii Plithuyche, reuertitur ad priorem fluuium nomine Blysna pothoka; et ibi mete ipsius terre terminantur. Vt autem hec nostra donacio robur debitum obtineat in perpetuum, nec aliquo successu temporum queat retractari, uel in irritum reuocari; ad eius stabilitatem presentes eidem concessimus litteras dupplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum anno ab Incarnacione Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo primo XV. kalendas Decembris, Regni autem nostri anno sexdecimo.

(Rajcsányi Ádám kézirataiból. Ugyanazon Erne comesre vonatkozik IV. Bélának egy másik 1251-ki okmánya Fejérnél IV. köt 2. r. 92. l.; melynek eredetiét a mélt. báró Perényi családnak nagyszőllősi levéltárában láttam.)