041. Pál fehérvári főispán és a király által kiküldött bírónak itélete bizonyos földbirtokról, a körmendi vendégek s Buza és érdektársai közt. 1238.

Paulus Comes Albensis omnibus quibuscunque presens scriptum ostensum fuerit salutem in salutis largitore. Noticie omnium tam presencium quam futurorum significamus, quod cum nos precepto domini Bele Regis terram populorum Regis de uilla Curmend, qui hospites Regis dicuntur, ordine judiciario restituere debuissemus, Buza et Alexander, Cozma, Michal, Cazmer, Jacob, Endre in nostra presencia terram duorum aratrorum de populis de predicta uilla Curmend requisierunt, proponentes contra populos sepius dictos, quod terram eorum hereditariam uiolenter detinerent. Populi uero de uilla Curmend uiris supranominatis obiciebant dicentes, quod terra illa, quam homines prefati requirebant, esset terra castrensium de uilla Lapsa. Et cum nos ad terram Lapsa peruenissemus, et terram illam circuissemus, Buza et fratres sui superius nominati nobis uersus terram Lapsa magnas et antiquas metas demonstrarunt; similiter et populi de uilla Curmend uersus terram Buze metas demonstrarunt, sed solas non binas. Et cum nos per demonstracionem utriusque partis terram illam circuiuissemus, terram illam duobus aratris sufficere cognouimus. Et hec erat inter Buzam et fratres suos ex parte una contencio, quod illa terra per metas uersus terram Lapsa leuatas, esset ad usum ipsorum distincta; populi uero de Curmend per metas uersus terram Buza leuatas ad terram Lapsa pertinuisse allegabant. Nos autem ordine judiciario procedentes utrique parti iniunximus, ut terram sui iuris fuisse testimonio comprobarent. Die autem probacionis testimonij, Buza sepe nominatus multorum bonorum hominum, et commetaneorum suorum testimonio terram illam sui iuris fuisse comprobauit; populis de uilla Curmend nullius testimonio probare ualentibus. Buza autem precipue illorum testimonio, videlicet generacionum Herman, qui ex donacione Regis terram Curmend et Lapsa in perpetuitate possidebant, comprobauit; qui coram nobis personaliter constituti uiua uoce dixerunt, quod cum ipsi terram Curmend et Lapsa in donacione perpetuitatum detinuissent, per metas, quas Buza demonstrauit, prefatas terras distinctas a terra Buza habuissent. Nos autem adiudicauimus, ut quatuordeeim homines de tistibus (így) Buza per populos de uilla Curmend electi, et Buza cum fratre suo Alexandro super eandem terram sacramentum prestatent. Et isti sunt testes per populos de uilla Curmend ad prestandum sacramentum electi: Endre, Tyma, Bet de genere Herman, Moysa, Laurencius de genere Martini Comitis, Stefku filius Stephani, ipse idem Buza cum fratre suo Alexandro; omnes isti nobiles sunt; Genov, Wota cum filio suo Georgio, Chebe, Tomas, Pous filius Chazar, Siga filius Varda; omnes isti yobagiones Castri Ferrei; Mutmer speculator Castri Ferrei. Omnes isti die prestacionis sacramenti mediante pristaldo Fabiano nomine, de uilla Fanchka, super eandem terram comparentes sacramentum prestiterunt. Et sic terram illam nos Buze et fratribus suis statuimus: Prima huius terre meta incipit de angulo Guda rehte, et tendens superius uadit ad magnam uiam, per quam de Ferreo Castro uadunt ad Teothoniam; deinde tendens uadit ad finem Rakatya; deinde ad arborem piri prope ipsam arborem, arbore tamen populis de Curmend remanente; deinde per Hurozt uadit ad magnam uiam, que uadit ad Nouum Castrum per uillam Stephani et Gelca; deinde ad planam terram, que Purlog dicitur, et in medio Purlog sunt mete; deinde ad magnam arborem ilicis, que uulgo tulg uocatur, et iuxta illam arborem commetatur terre nobilium de Raduzt, et sic terminantur. Actum anno gracie Mş CCş XXXş VIIIş, Hoholto Comite de Ferreo Castro existente. Hoc sacramentum prestitum est coram homine Capituli Sancti Michaelis de Ferreo Castro, Andrea videlicet sacerdote; metas autem uersus terram Buza existentes, quas populi de Curmend suas esse dicebant, per quas terra sua a terris cognatorum suorum separatur, manifeste comprobauit.

(Eredetie bőrhártyán, a hártyazsinegen függött pecsét elveszett, a főmélt. herczeg Batthyáni család levéltárában.)