Vniuersis Christi fidelibus, ad quos presentes littere peruenerint, Demetrius Dei gracia Aule Regie Curialis Comes et Bachiensis, salutem in Domino Jesu Christo. Ad uniuersorum noticiam uolumus peruenire, quod cum jobagiones et populi Monasterii Sancti Martini de Sacro Monte Pannonie mouissent causam contra Vriam Abbatem et fratres predicti Monasterii; et proclamassent contra eosdem ad dominum Regem Vngarie, multa - - - - tunc dominus Rex rogauit per nuncium et litteras suas venerabilem patrem dominum Cardinalem Jacobum Prenestinum Electum, et tunc in Regno Hungarie Apostolice Sedis Legatum, qui habita inquisicione illa faceret corrigi uel emendari. Qui cum misisset super predicta inquisicionem, videlicet fratrem Enoch Ordinis Predicatorum, et Magistrum Cognoscentem Capellanum suum et Canonicum Strigoniensem, facta inquisicione diligenter in dicto Monasterio tam in Capite, quam in membris, super omnibus reformandis, de litibus et controuersiis seu iniuriis habitis vel illatis inter jobagiones et populos ex una parte; et dictos Abbatem et Conventum ex altera, pro bono pacis, et discordie ad partes eorumdem in se compromissum, ut apparet in litteris inde factis, et auditis hinc inde racionibus, et uisis priuilegiis et instrumentis, de uoluntate utriusque partis, promulgatum erat arbitrium, seu laudum, sub pena centum marcarum, et sub pena excommunicacionis, ut quecunque parcium resiliret ab ipso arbitrio, seu laudo, esset excommunicata, et solueret centum marcas parti arbitrium obseruanti, manente arbitrio. Insuper ipsum latum partes statim emologauerunt. Postmodum cum prefatum arbitrium tam per se dominus Rex, quam dictus dominus Legatus per suas litteras confirmasset, et predicti jobagiones et populi idem arbitrium non obseruassent, et debita seruicia dominis suis non exhibuissent, sed ad dominum iterum accessissent; Abbas et sui fratres conquesti fuerunt domino Regi, et exhibuerunt litteras domini Legati, in quibus continebatur, quod si constaret domino Regi, ut predicti jobagiones et populi arbitrium promulgatum per predictos inquisitores non obseruassent, condemnarentur per Regale iudicium, tanquam excommunicati et non obseruatores arbitrii. At cum dominus Rex commisisset nobis causam ipsam sub testificacione Diui Saluatoris, et comminacione Sancti Regis Stephani, nec non sub periculo anime nostre, ut predictis Abbati et fratribus de ipsis jobagionibus et populis plenam iusticiam faceremus auctoritate Regia; post multas querimonias memoratorum Abbatis et fratrum, statuto die accessimus ad Monasterium Sancti Martini, ut ibidem Abbati et fratribus iusticie plenitudinem de eisdem jobagionibus et populis faceremus. Commorantibus autem nobis ad Monasterium nominatura, et multis aliis Jobagionibus et Magnatibus Regni Vngarie existentibus, sepedicti jobagiones Monasterii Sancti Martini, cognoscentes se reos eese, culpabiles, atque condempnandos, ceperunt flagitare ab Abbate et fratribus beneficium absolucionis tamquam excommunicati. Qui nudis pedibus venientes ad genua Abbatis et fratrum, munus absolucionis promeruerunt. Sed quia falsc et immerito accusauerant et diffamauerant dominos suos, et in multis excesserant contra eosdem, et in penam centum marcarum inciderant, ut coram me recognouerunt tunc ibidem; Abbas et fratres ipsam penam ad nostram peticionem et ad preces eorundem ipsis jobagionibus misericorditer indulserunt. Tamen, ne propter offensam et tantum delictum existerent impuniti, condempnauimus ipsos iudicio seculari; maiores scilicet et minores tali modo: ut quilibet eorum iaceret in carcere Albensi per integrum mensem, nisi Abbas et fratres velint eis parcere, ut ipsa pena minuatur; ceteros autem populos, quia in soluendis C marcis ualde grauandos intelleximus, peciimus ab Abbate et fratribus, ut boc iudicium et grauamen ipsis populis propter misericordiam Jesu Christi indulgerent. Qui noatris precibus inclinati, et reducentes scriptum ad memoriam „judicium superexaltet misericordia“; plene ipsis indulserunt. Tamen ne pro tantis iniuriis et dampnis incruciati remanerent, quibusdam ex ipsis abradi crines dimidii capitis eorum, et circuire locum foralem (iussimus?) in testimonium talium, qui insurgunt et, agunt contra dominos suos; in bis omnibus salvo iudicio nostro existerte. Verum quidam ex ipsis jobagionibus videlicet: Ibrachim Ambrosius, Mocchus tenebantur super quibusdam negociis reddere racionem, et non reddiderant, Abbati scilicet et tratribus: hoc ipsis salvum est; et jussimus esse saluum, quandocunque uoluerint. Vt autem hec nostris temporibus tractata non possint aliquo tempore retractari, presentem paginam nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum in villa Papuch anno Dominice Incarnacionis M° CC° XXX° IIII°. Et ue prefati jobagiones et populi Ecclesie sepedicte contra priuilegia dicti Monasterii, et alia supradicta tam venerabiliter ordinata, ullis unquam temporibus procedere ualeant, aut contraire in aliquo, auctoritate domini Regis et nostra, qua fungimur, sicut de iure melius possumus confirmamus. Amen.
(A pannonhalmi főapátság levéltárában őrzött u. n. vörös könyvből.)