009. IV. László király Péter és Máté testvéreknek a Chák nemzetségből Scynche birtokot adományozza. 1273.

Ladislaus Dei gracia Ungarie, Dalmacie, Croacie, Rame, Servie, Gallicie, Lodomerie, Cumanie, Bulgarieque Rex omnibus presens scriptum inspecturis tam presentibus quam futuris salutem in salutis largitore. Regie benignitatis sublimitas recto pensans libramine merita singulorum, et illorum, quos sicuti generosi sanguinis alta nobilitas et morum innata probitas, sie et approbate fidelitatis constancia ac strenuorum actuum experiencia efficiunt digniores, dum eos digne retribucionis beneficio refocillat, dum eis largitur, quod merentur multorum mentes, ad fidelitatis florem excitat, et ad bene merendi studia fideliter obsequentibus 24prebet exemplum, et prestat operosam fiduciam serviendi. Hoc igitur pensantes ex animo, hoc Regali moderamine in cordis nostri revolventes armariolo, noticie cunctorum declaramus: quod cum nobilis vir et honestus magister Petrus, filius magistri Mathei de geuere Chak, a primo iuuentutis sue principio, auo nostro et patri nostro, victoriosissimis Hungarie Regibus, ac nobis demum ex conspicuis actibus meruisset multipliciter complacere, diversis clarens meritorum virtutibus, quod longum esset propter sui multiplicitatem suo modo per singula enarrare; aliqua tamen de gestis eius, quorum quedam vidimus, quedam a patre nostro, quedam a Regni Baronibus veraciter intellexmius, ad memoriarn futurorum et informacionem ceterorum presentibus iussimus anuotari. Primum siquidem cum dominus Rex pater noster tunc gerens terre transdanubialis gubernaculum a facie patris sui, qui eum ex infidelium instigacione, relegato paterne pietatis affectu, persequebatur, in castrum de Feketyuholm (Fekete halom) cum pauca comitativa declinasset, idem magister Petrus ex missione patris nosstri sub castro Dewa contra Cumanorum exercitum viriliter dimicavit; quosdam ex eis captiuando, quosdam autem perimendo, triumphalem reportauit victoriam, negotium patris nostri inibi feliciter inchoando. Preterea cum castrum Borynka per inimicos patris nostri et Regni Vngarie exploratores fuisset occupatum; prefatus magister Petrus cum effusione sanguinis sui, etmorte suorum recuperavit castrum illud et iurisdictioni restituit fidelium nostrorum, eliminatis infidelibus ex eodem. Ad hec cum praedictus auus noster transmissa armatorum multitudine primum nos et dominam Reginam matrem, et sorores nostras carissimas de castro Potok educi fecerat et extrahi; et exinde patrem nostrum inuestigari faciebat, machinans eum priuare iure geniture, et Regni diademate spoliare ipse magister Petrus, cum Matheo fratre suo, primum captiuauit speculatores exercitus aui nostri, contra patrem nostrum ad explorandum clancularie destinatos, quibus de captinitate huiusmodi ad cautelam absolutis, per quorumdam Baronum, patri nostro fidelium, licet tunc ipsi auo nostro coacte famulancium, Saxones et alii homines regionis Transiluane ad Patrem nostrum redierunt, eum naturalem terre Dominum cognoscentes. In quibus quidem casibus patre nostro et nobis, quasi in desperacione positis, idem Magister Petrus cum eodem Matheo fratre suo, et cum qnibusdam aliis sub castello predicto et locis aliis, repetitis nempe vicibus, pro honore et liberacione negocii patris nostri, dubiis bellorum euentibus se committere non expauit, potenter dimicando miliciam exercuit frequenter virtuosam; sudores bellicos et letalia vulnera sustinendo, maxime in eo conflictu, quando Laurencius, filius Kemyn, et multi alii capti fuerunt et iugulati. Sane cum Herney Banus, et alii aui nostri barones, prenotato persecucionis tempore, contra patrem nostrum armata milicia accesissent, idem magister Petrus cum prefato fratre suo, huiusmodi preveniens exercitum, ipsum Erney Banum devictum in prelio captiuauit; vbi ipse letaliter exstitit sauciatus. Item in Ilsuazeg cum idem pater noster contra Belaro Ducem, Prewcilinum, Henricum Banum et alios ipsius aui nostri adiutores et Barones, conflictum haberet, idem magister Petrus, licet antea transfossus lancea, et sectus gladio militare non valeret, mori tamen pro patre nostro et nobis elegit pocius, quam ante consumacionem laudabiliter relinquere iniciatum negocium patris nostri; ubi coronam Regni Hungarie celitus nobis per successionem traditam in persona patris nostri obtinuimus, et recuperauimus per eiusdem magistri Petri fidelitatem commendabilem. In quo quidem conflictu, Bela Duce effugato, et Prewcelino interfecto; Henricus Banus cum filiis et complicibus suis exstitit captiuatus. Porro cum Ottocarus, Bohemorum Rex, tunc patris nostri, nunc autem noster capitalis inimicus, fidei sue desertor, violata pace, fractis treugis, et ruptis iuramenti sui vinculis, ducens in auxilium sibi florem milicie tocius Alemannie, contra patrem nostrum fines Regni Hungarie potencialiter adiisset; Posonium et quedam alia castra prodicionaliter occupando; idemque pater noster generalem leuasset exercitum contra eum, sepe dictus magister Petrus, simul cum eodem fratre suo, apud Posonium, post circa Musunium, quo idem Rex Bohemorum castra sua defixerat, milicie sue aciem ad bellum preparando, ac demum in fluuio Rebucbe (Rábcza), vnde de area certaminis, quum patri nostro felix cesserat victoria, vt vix euasit fugitiuus; ante alios irruens in adversum exercitum tales titulos triumphi, talemque laudem obtinuit victorie, quorum memoriam non tollet obliuio in eternum. Qui licet hinc inde impugnaretur, et pugnaret, Belam tamen Ducem tunc intimum patris nostri defensorem, et militem strenuum, eius equo in bello mortuo, ipse magister Petrus de medio cuney per probitatem suam et virtutem propriam redemit et reduxit. Ceterum post decessum ejusdem patris nostri nobis ad coronam Regiam et Regni solium per successionem hereditariam seu ordine geniture annuente Domino sublimatis, cum a dileccionis retribucione et fidelitatis munere, quibus idem magister Petrus propter tot meritorum suorum prerogativam a nobis fovendus fuerat, qui dam emuli sui iniqua confederacione falsa suggerentes; et instigacione felle plena animum nostrum avertissent, cum de nostrorum fidelium contubernio, et de domo nostra occasionaliter non ex causa effugare studuissent privatum honoribus et magistratu Dapiferorum, quibus ab eodem patre nostro digne fuerat sublimatus; ipse in huiusmodi adversitate constitutus fidelitatis sue meritum, et obsequiorum premium, frequentem sanguinis sui effusionem cavens ex innocencia involvi oblivionis nubilo, in („quam“ helyett) vicio ingratitudinis maculari semper mansit nobis in feruore fidelitatis, et aliis quos exaltaveramus ultra meritum nobis rebellantibus solus ipse magister Petrus ea, que sibi sic injuriose inrogata fuerant, pro beneplacito voluntatis nostre, licet non absque cordis amaritudine equanimiter toleravit. Verum igitur (!) peracto alicuius temporis curriculo ab illorum manibus, qui nos nequaquam bene gubernabaut, erepti, cum inter alios sollicitudines nostras cepissemus intra mentis nostre archana revolvere et pensare in animo, qualiter idem magister Petrus cui obsequiorum remuneraeio ad tempora nostra celitus fuit reservata, sine excessu suo privatus erat honoribus et quibusdam possessionibus suis, ac de domo nostra occasionaliter, sicut premisimus, effugatus, et qualiter huiusmodi vindictam iniuria amaritudinis non vacuam sibi ex aliorum mortifera fraude excogitatam pro nobis sustinuit pacienter, revocavimus eum, quia in nullo contra nostram Maiestatem apparuit excessisse, sine nota et irreprehensibiliter demorando. Et ut prenotatis et multis aliis actibus suis meritoriis per nos, licet non ad plenum, satisfiat, contulimus sibi, et per eum suis heredibus, heredumque suorum successoribus totam possessionem Scynche cum tributis eius et vtilitatibus suis omnihus ac pertinencijs uniuersis, a Castro de Galgouch et eius jurisdiccione exceptam abantiquo penitus et exemptam jure perpetuo irrevocabiliter pacifice possidendam, sicut eciam primitus possessionem eandem magister Mauricius tempore Bele Inclyti Regis, avi nostri clare memorie tenuit pariter et possedit. Vt igitur hec nostre collacio robur obtineat perpetue firmitatis; neque per quempiam lapsu temporum valeat aliqualiter retractari, presentes concessimus literas duplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum per manus magistri Benedicti Orodiensis Ecclesie Prepositi aule nostre Vice-Cancellarii dilecti et fidelis nostri, anno Dominice Incarnacionis millesimo ducentesimo septuagesimo tercio, decimo kalend. Junij, Regni autem nostri anno primo. Venerabilibus patribus Nicolao, Sancte Strigoniensis Ecclesie Electo, aule nostre Cancellario; Stephano Colocensi et Johanne Spalatensi Archiepiscopis; Lamperto Agriensi, Job Quinque-Ecclesiensi, Philippo Vaciensi aule Domine Regine, karissime matris nostre Cancellario, Comite Neugradiensi, Briccio Chanadiensi, Paulo Wesprimiensi, Thimoteo Zagrabiensi, Lodomerio Waradiensi, Dionisio Jauriensi, et Petro Transilvano Episcopis Ecclesias Dei feliciter gubernantibus: Laurencio Palatino, Comite Supruniensi et de Barana, ac Judice Cumanorum; Henrico Bano totius Sclauonie; Egidio Bano de Macho et de Bozna; Johanne Wayuoda Transyluano, Comite de Zonuk; Stephano Magistro Tauarnicorum nostrorum; Ladislao Judice Curie nostre, Comite de Bana; Reynoldo Magistro Dapiferorum nostrorum; Comite Zulgageuriensi; Vgrino Magistro Agazonum nostrorum, Comite Syrmiensi; Laurencio Magistro Pincernarum nostrorum Comite de Kewe et de Karasu; Paulo Bano de Zeurino; Emerico Comite Symigiensi Dedalo Comite Zaladiensi; Michaele Comite Nitriensi, et aliis quam pluribus Comitatus Regni nostri tenentibus et honores.

(Ugyan IV. László király 1274-ki megerősítő okmányából; mint alább 17. sz. a. V. ö. Fejér Cod. Dipl. V. k. 2. r. 95. l.)