141. IX. Gergely pápa a pannonhalmi szent-mártoni apátság és a székesfehérvárikáptalan közt a somogymegyei tizedek peres ügyében intézkedik. 1227.

Gregorius Episcopus seruus seruorum Dei, venerabilibusfratribus... Waciensi et... Nitriensi Episcopis, et di lecto filio... AbbatiWaradiensi Quinqueecclesiensis Diocesis, salutem, et Apostolicam benedictionem.Dilecti filii... Abbas et Conuentus Sancti Martini de Pannonia sua nobisinsinuatione monstrarunt, quod cum causam, que inter ipsos ex parte una, et...Prepositun et Canonicos Albenses Diocesis Vesprimiensis ex altera superquibusdam decimus et rebus aliis uertitur, bone memorie H(onorius) Papapredecessor noster olim nobis duxerit committendam, et processum fuerit innegoito coram nobis, tandem de assensu uestro in venerabilem fratrem nostrum...Archiepiscopum Strigoniensem tunc Vesprimiensem Episcopum et eius collegas sicexstitit sub certa pena a partibus compromissum, ut si alterutra partium nolletarbitrium observare, ipsa soluente penam procederetur in figura iudicii supernegotio principali; et licet iidem arbitri ad arbitrandum processerint, etarbitrio ipsorum non fuerit per annum et amplius contradictum, illud tamenobseruare pars adversa recusat. Quare postularunt a nobis, ut iuxta formamcompromissi, si predicti Prepositus et Canonici soluere penam, quam arbitrioparere maluerint, procedi per nos in negotio mandaremus. Quocirca discretioniuestre per Apostolica scripta mandamus, quatinus dictos Prepositum et Canonicosad obseruationem arbitrii per penam in compromisso expressam, sicut est equum,appellatione remota cogatis. Quod si maluerint penam persoluere, quam arbitrioprolato parere, in causa ipsa iuxta priorum continentiam litterarum seruatopriori processu iudicii ratione preuia remoto cuiuslibet contradictionis etappellationis obstaculo procedentes, infra annum ad nos remittatis causamsufficienter instructam, 244prefigendopartibus terminum peremptorium, quo cum omnibus munimentis et rationibus suisper se uel procuratores idoneos compareant coram nobis instam auctore Dominosententiam recepture. Quidquid autem super hoc feceritis, per uestras nobislitteras intimetis. Quodsi non omnes hijs exequendis potueritis interesse, duouestrum ea nichilominus exequantur. Datum Anagnie XIII. kal. Septembris,Pontificatus nostri anno primo.

(Eredetie aszentmártoni főapátság levéltárában.)