DE CODICIBUS MANUSCRIPTIS

Veteris legislationis Hungaricae monumenta in his quatuor codicibus inveniuntur, uti Admontensi, Turociano, Ilosvaiano et Prayano.

1. Codex perg. monasterii Admontensisnr. 712. 40. saec. XII. Constat foliis numeris non notatis 165, quorum 119—126 leges sancti Stephani continent. Textus eleganter et accurate scriptus, litteris initialibus, rubro colore penna, prouti apparet, pictis ornatus est.

2. Codex chart. bibliothecae caesareae Vindobonensis, nomine Turocianus nr. 3455. 80. saec. XV. Continet fol. 1—69 Chronicam Hungarorum, deinde quinque foliis vacue relictis, sequitur fol. 75a—79b.: Decretum sancti regis Stephani, quod vulgo: De institutione morum ad Emericum ducem, nominatur, postea 79b—85a.: Decretorum liber secundus eiusdem regis, 85a—88b.: Sancti Ladislai decretorum liber primus, 88b—90b.: Liber secundus, 90b—94a.: Liber tercius, 94b—99a.: Colomanni decretorum liber primus, 99b—102b.: Capitula de synodalibus decretis domini archiepiscopi Laurencii Strigoniensis metropolitani et decem suffraganeorum suorum, 102b—103a.: Capitula Colomanni regis de iudeis, 103a. et b.: Synodus altera sub Colomanno rege celebrata.

3. Codex chart. bibliothecae caesareae Vindobonensis, nomine Ilosvaianus nr. 8496. 40. saec. XVI. Constat foliis 377 (I—XXXVI et 1—344). In interiori parte tegumenti eiusdem leguntur: Stephani Ilosvai prepositi ac vicarii in spiritualibus ecclesie Agriensis, episcopi Imeriensis, lectoris Varadiensis; deinde paulo inferius: Hunc libru(m) a se(renissi)mo Nicolao Telegdino, e(piscopo) Quinqueecclesien(si) accepi 1582 Zach(arias) e(piscopus) Nittr(iensis.) — Sequitur fol. 9a—12a.: Decretorum sancti regis Stephani liber primus, 12a—17a.: Liber secundus, 17a—20b.: Decretorum sancti Ladislai regis liber primus, 20b—22a.: Liber secundus, 22a—26a.: Liber tercius, 26a—35a.: Decretum Colomanni regis.

Fol. 138a. legitur: per manus Stephani de Iloswa, prepositi ac 130

4. Codex perg. bibliothecae musei nationalis Hungarici, nomine Prayanus nr. 387. 40. saec. XII. (1193—1195). Constat foliis 172, quorum 1, 2, 15 Constitutiones synodorum prioris et alterius sub Colomanno rege celebratarum continent.2431

Sancti Stephani decretorum primum et secundum libros e codice Admontensi dedimus cum variantibus lectionibus codicum Turociani et Ilosvaiani. Contextus autem Instituionis morum ad Emericum ducem, Sancti Ladislai decretorum, Colomanni regis decretorum libri primi, Capitulorum Colomanni regis de iudeis, Fragmentorum constitutionum synodalium e codice Turociano est productus cum variantibus lectionibus codicis Ilosvaiani, Synodi autem Strigoniensis prioris e codice Prayano cum Turociani, Synodi vero alterius sub Colomanno rege celebrate item e Prayano cum Turociani et Ilosvaiani codicum variantibus lectionibus.

Demum gratiae nobis agendae sunt maximae domino Ladislao Fejérpataky, Musei Nationalis Hungarici, domino Zoltano Ferenczi,Reg. Scient, Universit. Hung. bibliothecarum directoribus atque domino P. Jacobo Wichner,archivario monasterii Admontensis pro non sat laudabili liberalitate eorundem, qua mihi copiam dederunt codicum describendorum.

Siglae.

A = codex Admontensis

a = addit

aa = addunt

d = deest

dd = desunt

I = codex Ilosvaianus

ip = interponit

P = codex Prayanus

T = codex Turocianus