001. V. Istán király koronáztatásának emlékére, s atyja lelki üdveért, az esztergomi káptalannak Epel helységet adományozza. 1270.

Stephanus Dei gracia Hungarie, Dalmacie, Crowacie, Rame, Seruie, Gallicie, Lodomerie, Cumanie, Bulgarieque Rex vniuersis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem in eo, qui Regibus dat salutem. Cum ecclesiastice utilitati salubriter de bonis temporalibus congrua consideracione Regia prospicit Celsitudo; iuri Regio per hoc nil decrescit, ymo pocius id augetur; cum taliter faciendo, in celsis thesaurizari dicatur, ubi nec tinea demolitur, nec fures effodiunt, uel furantur. Proinde ad uniuersitatis uestre noticiam harum serie nolumus peruenire, quod nos hac contemplacione permoti, cum post obitum seu transitum inclite recordacionis domini Regis Bele quarti, karissimi genitoris nostri, plenum ius et regimen tocius Regni Hungarie iure geniture ad nos deuoluta fuissent, rege regum et domino dominancium largiente; quandam villam nostram, seu terram, nomine Epel, in Comitatu Strigoniensi existentem, cum vinitoribus seu condicionarijs nostris, eidem terre ascriptis, qui progenitoribus nostris et nobis annuatim ad dandam certam vini quantitatem ex honere seruitutis, eis ab antiquo imposite, feurant deputati, et cum omnibus vineis, iuribus, pertinencijs et utilitatibus ipsius ville seu terre, fidelibus nostris Capitulo Strigoniensis Ecclesie, a qua inuncti sumus et Regium suscepimus Diadema, ac alia ecclesiastica, uoluntaria et necessaria incliti Reges Hungarie recipiunt sacramenta, pro remedio anime eiusdem domini Bele Regis karissimi patris nostri, tenore presencium dedimus et damus, donauimus et donamus, tradidimus et tradimus, ab eodem Capitulo iure perpetuo possidendam; ita, vt ex hac 4donacione et tradicione nostra veri domini ipsius ville seu terre, ac vinearam, iurium et pertinenciarum, nec non et utilitatum eiusdem effecti, de eadem villa seu terre, ac condicionarijs suprascriptis, ordinandi et disponendi plenam et liberam imperpetuum habeant potestatem. Predictumque Capitulum per Magistrum Andream, specialem Domus nostre Notarium, in possessionem corporalem predicte ville seu terre, iurium, vinearum, pertinenciarum, ac utilitatum ipsius, nullo refragante, fecimus pacifice introduci. Plane facta per nos ipsi Capitulo huiusmodi donacione, condicionarij seu vinitores predicti ad nos accedentes, nobis humiliter supplicabant et fecerant instancius supplicari: quod ex quo ipsam villam seu terram dicto Capitulo dederamus, saltem eisdem vinitoribus et condicionarijs, de ipsa villa seu terra recedendi absolutam et liberam licenciam concedere dignaremur. Nos igitur attendentes, quod ijdem vinitores seu condicionarij de dicta villa Epel erant eidem terre ad dandam nobis et inclitis Regibus Hungarie annuatim certam, vt premissimus, vini quantitatem astricti et in perpetuum deputati; eis de villa, seu terra ipsa recedendi huiusmodi licenciam duximus penitus denegandam; ymo circa predictam Strigoniensem Ecclesiam in beneficijs eidem exhibendis crescere cupientes, ac nostram munificenciam interpretacione largissima dechorare; sicut ipsam villam seu terram predicto dedimus Capitulo, ita eosdem vinitores et condicionarios cum eisdem servicijs et honeribus, quibus antea nobis et alijs Regibus Hungarie, progenitoribus nostris, seruiebant, eidem Strigoniensi Capitulo inreuocabiliter concessimus et donauimus, quemadmodum est premissum; non obstantibus litteris nostris, si quas forsitan eisdem condicionarijs et vinitoribus concessissemus super huiusmodi ipsorum exempcione, vel nos concedere contingeret in futurum; exceptis tamen de eisdem vinitoribus et condicionarijs Berka et fratribus suis, cum liberis eorundem, quos ante donacionem dicto Capitulo Strigoniensi factam ab huiusmodi honeribus exemeramus, nostrum eis super hoc priuilegium concedendo. Vt igitur presens donacio nostra dicto Strigoniensi Capitulo facta robur perpetue firmitatis obtineat, et ne ab aliquo ullo unquam tempore ualeat retractari; presentem paginam eisdem concessimus, dupplicis sigilli nostri 5munimine roboratam. Datum per manus Magistri Benedicti Orodiensis Prepositi aule nostre Vice-Cancellarij dilecti et fidelis nostri, anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo, tercio kalendas Augusti, Regni autem nostri anno primo.

(Az eredeti után Knauz Nándor Magyar Sion III. köt. 141. l.)