456. Kun gömörmegyei helység határai, IV. Béla király privilegiumának alapján. Év nélkül.

Nos Comes Nicolaus de Zech Judex Curie Serenissimi et Magnifici Principis domini Lodouici Dei gracia Incliti Regis Hungarie damus pro memoria, quod Comite Stephano Bubek pridem similiter Judice Curie Regie nostro predecessore bone memorie vigesimo tercio die quindenarum festi Penthecostes in Sede sua Judicaria stb. considente, inter alios Johannes Litterratus filius Nicolai de Tornalya personaliter in ipsius Comitis Stephani veniendo presenciam contra Ladislaum et Benkus filios Johannis (filij Feliciani), ac Paulum filium Nicolai de eadem Tornalye stb. (felmutatja Bebek István országbírónak 1367. »hic in Wissegrad vigesimo quarto die octauarum diei Cinerum« kiadott, s a jászói konventhez szólló itéletlevelét, mely szerint többi közt a király az egri káptalannak meghagyta volt, hogy vonatkozólag Johannes Litteratus de Tornalya azon keresetére) quod ipse eisdem Ladislao et Benkus filijs Johannis, ac Paulo filio Nicolai in forma cuiusdam concordie quandam possessionem suam Kwn vocatam, excepta quadam particula terre, scilicet tercia parte ex predicta possessione Kwn ei decisa, a parte scilicet cuiusdam possessionis sue Lapsa nominate adiacenti, que tercia pars ipsius possessionis Kwn vel fortassis minor esse dinosceretur, dedisset et tradidisset; quam quidem terciam partem ipsius possessionis Kwn sibi et ad ipsum pertinentibus plenarie et in toto ijdem filij Johannis ac Paulus filius Nicolai vti non permitterent; et ex eo ipse se per eosdam filios Johannis et Paulum informari voluisset, qua racione sibi et ad se pertinentibus eandem terre particulam stb. vti non permitterent stb. in octauis festi Beati Georgij martiris possessionem Kwn secundum tenorem in continencia litterarum privilegialium domini Bele quondam Ilustris Regis Hungarie felicis memorie per ipsum Juhannem Littratum vel suum legittimum procuratorem inibi in specie exhibendarum metas eiusdem possessionis Kwn in se declarancium stb. reambularent stb. (Az egri káptalannak jelentése azt tartalmazta) quod ipsi (t. i. a királyi és káptalanbéli emberek) in dictis octauis Sancti Georgij accessissent ad faciem possessionis Kwn prenotate; vbi ipsi iuxta demonstracionem Corrardi filij Petri de Kisfalud procuratoris eiusdem Johannis Litterati stb., nec non eciam secundum continenciam litterarum priuilegialium condam domini Bele Regis Hungarie recolende memorie per dictum Corradum inibi in specie exhibitarum metas dicte possessionis Kun reambulassent isto modo: quod primo incepissent iuxta fluuium Sayou a plaga orientali et a parte possessionis Tamasffolua, videlicet circa quemdam locum paludosum; vnde ad dictam plagam egredientes, et in terris arabilibus parumper trauseuntes venissent ad quendam fontem Cherniche vocatum; de quo cursus ad eandem plagam pergentes venissent ad quasdam vepres veresharazth muncupatas, vbi essent due mete terree antique; de quibus ad predictam plagam in eisdem vepribus per largum spacium euntes attigissent vnum lapidem planum, iuxta quem essen similiter due mete terree; a quibus iuxta quandam vallem Kamanyavelge vocatam a parte dextra per largum spacium euntes, et in dictam vallem descendissent, peruenissent ad tres metas angulares in dicta valle iuxta quoddam aluueum positas et erectas, dictisque possessionibus Kwn, Ztamafolua et Lapsa vocatis distingentes, et abinde in eadem valla adhuc ad dictam plagam orientalem pergentes attigissent duas metas terreas in coniunccione duarum vallium Vrasvelge et Vasvelge vocatarum adiacentes, eidemque Kun et Ztamteleke vocate separantes; de quibus in dicta valle Vrasuelge modicum declinando a parte dextra aluey in dicta valle habiti currendo peruenissent ad alias duas metas in eadem valle positas; vnde eundo in dicta valle pertranseundo venissent ad duas metas terreas in latere cuiusdam berch positas; de quibus dictum berch ascendendo, et in eodem modicum spacium currendo peruenissent ad tres metas terreas in eodem berch positas, iuxta assercionem dicti Corrardi possessionibus Kwn; Ztamatcleke et Zagrab nuncupatis distingentes. Ubi Petrus filius Nicolai dicti Somogy de Zuha comparendo ipsis currasset notificare, quod licet due dictarum trium metarum prescriptarum possessionum Kwn et Ztamateleke vocatarum haberentur; tamen tercia ipsarum non prescripte possessioni Zabragh, sed eiusdem possessionis Zuhafev extitisset; in quo quidem berch regiraret ad plagam occidentalem, et in eadem per continuas metas currendo venisset ad duas metas terreas, eidem Kwn a parte dextra, et possessioni Habon vocate a parte sinistra separantes. In quibus Gregorius filius Domini de dicta Habon personaliter comparendo per modum protestacionis ipsis curasset significari, quod licet dictum priuilegium ipsius domini Bele Regis hoc, quod a parte dextra condam Bolug predecessor antedicti Johannis Litterati donatiua, a parte vero sinistra extitissent hereditaria, vt dicitur, in se declarasset: tamen dicta possesio Habon a parte sinistra dictarum metarum adiacens nunquam dicti Bolug pro sua et predecessorum suorum hereditaria extitisset et haberetur. De quibus in eodem berch in quadam strata, puta ad dictam plagam occidentalem per continuas metas currentes venissent ad quendam montem Anglicha nuncupatum, in cuius vertice seu cacumine essent due mete terree, vbi dictus Corrardus procurator easdem metas dictis duabus possessionibus Tornalya et Kwn iuxta continenciam predicti priuilegij separantes fore astruxisset. In quorum contrarium prescripti Benkus, et Ladislaus filij Johannis, ac Paulus filius Nicolai allegassent in hunc modum, quod suprescripte due mete non prefatam possessionem Kwn iuxta continenciam predicti priuilegij, sed ipsorum hereditariam a possessione eiusdem Johannis Literati et proximorum suorum similiter hereditaria Tornalya vocata separassent. Et vsque ad eundem locum ambe partes in demonstracione prefatarum metarum concordes extitissent; de quibus in latere eiusdem montis Angalicha ad dictam plagam occidentalem per longum spacium descendentes peruenissent ad quendam locum in fine dicti montis habitum, in quo prefatus Corrardus procurator iuxta continenciam dicti priuilegij domini Bele Regis duas metas facere asseruisset; cui dicti Ladislaus et Benkus ac Paulus contrarium allegassent, eo quod nullo vnquam tempore mete inibi extitissent; vbi olim ipsi vnum paruum tumorem terre quasi metam antiquam et satis supressam haberi reperissent. A quo per modicum spacium descendentes venissent ad quandam valliculam, vbi dictus Corrardus olim metas iuxta continenciam dicti priuilegij in prato fuisse, sed nunc idem pratum per partem aduersam in terras arabiles conuersum, dictasque metas peraratas et annichilatas fore asseruisset; vbi eciam ipsi nulla metarum vestigia reperissent. De qua quidem vallicula rursus ad dictam plagam transeuntes venissent ad quandam stratam publicam in dictam villam Tornalya ducentem, iuxta quam similiter secundum continenciam insius priuilegij olym duas metas fuisse, sed similiter per partem aduersam peraratas et destructas fore allegasset; in qua quidem via pergendo venissent ad quoddam lucum in fine dicte possessionis Tornalya habitum, ubi prefatus Corradus procurator olym iuxta continenciam ipsius priuilegij similiter duas metas fuisse, et quendam riuulum Rednuk vocatum egredere, sed per partem aduersam meatus eisdum repletus, et dictas metas peraratas fuisse asseruisset; ipsi tamen nec ibi aliqua metarum vestigia et fluuium egredientem haberi reperissent. Et abinde bene ad iactum vnius lapidis transeuntes venissent ad quendam riuulum, quem ambe partes Rednuk vocari, sed dictus Corrardus hunc fluuium Rednuk, qui in prescripto priuilegio signatus haberetur, pars vero aduersa non illum, sed dictum Rednuk in alio loco haberi contrariose allegassent; in quo quidem riuulo venissent ad fluuium Sayou supradictum; et ibi demonstracio dicti Corrardi procuratoris ipsius Johannis Litterati terminaretur. Vbi prefati Ladislaus et Benkus ac Paulus ipsis curassent notificare, quod a dictis duabus metis in prescripto monte Angalicha habitis vsque ad dictum fluuium Sayou non iuxta continenciam dicti priuilegij, sed omnino extra tenorem eiusdem in medio terre ipsorum hereditarie dictus Corrardus prefatam reambulacionem perfecisset, eo quod mete, via, lucus et riuulus Rednuk in predicto priuilegio conscripti non in ipsis litteris per eundem Corrardum demonstratis, sed alias haberentur, et quod ipsi veras metas ipsius possessionis Kwn demonstrare presto fuissent et parati; et ad hoc faciendum, ac ad audiendum ipsorum demonstracionem prescriptum Corrardum procuratorem inuitassent et petiuissent. Quibus perceptis dictus Corrardus procurator ex aduerso allegasset, quod si predicti Ladislaus et Benkus ac Paulus euidentes metas dicte possessionis Kwn iuxta seriem eiusdem priuilegij in alijs locis demonstrare valerent; extunc ipse in persona eiusdem Johannis Litterati cum Regio et dicti Capituli hominibus pro parte eiusdem ibidem adductis transire presto esset et paratus. Et quia prescripti Ladislaus, Benkus et Paulus hoc allegassent, quod ipsi metas eiusdem possessionis Kwn tales ostenderent, que forsitan iuxta continenciam ipsius priuilegij veriores et euidenciores haberentur, idem dictus Corrardus ad uidendum demontracionem partis aduerse sibi ambiguam accedere noluisset. Et quia talis altercacio inter partes inibi orta fuisset: ideo ipsi nec dictam mensuracionem, nec eciam possessionarium statucionem bono modo perficere potuissent stb. Vnde quia ipsi Comiti Stephano Bubek, Baronibus et Regni Nobilibus cum eodem in Judicio sedentibus premissa possessio Kwn vocata iuxta demonstracionem vtrarumque parcium reambulari debere visum fuisset stb. (új határjárási rendelet a váczi káptalanhoz) in octauis festi Penthecostes tunc venturi stb. t. i. primo ipsam (possessionem Kwn) iuxta cursus metarum in dicto priuilegio domini Bele Regis, per dictum Johannem Littratum, vel suum legitimum procauratorem inibi in specie exhibendo contentarum stb.; si autem eedem partes in aliqua particula terre discordarent, et in ipsa possessionaria reambulacione et metarum demonstracione sibi inuicem contradicerent, tunc ipsam particulam terre signis pro metis positis, visa sui qualitete, fructuositate et valore, Deo pre oculis habito, amore et timoc cuiuslibet partis procul motis, vna cum alijs probis viris estimarent Regni consuetudine requirente, ibidemque ijdem Regij et dicti Capituli Wachiensis homines viderent, et diligenter intuerentur, ac ab eisdem vicinis et commetaneis, nobilibusque comprouincialibus scirent et inquirerent de eo, cuius partis ostense mete veriores et apparenciores existerent, omimodam veritatem stb. (Erre a váczi káptalan jelentése, hogy a határjárás alkalmával) primo et principaliter (mete) per ostensionem dicti Johanis Litterati de Tornalya stb. iuxta tenorem priuilegij domini Bele Regis stb. hoc ordine dinoscantur: Prima meta esset fluuius Sar, qui oriretur de Sayo, et iret ad quandam terram nomine Seryche; inde iret ad particulam cuiusdam silue, que wlgo veresharazth diceretur, et perueniret ad duas metas terreas; inde giraret in media parte nemus quoddam, et perueniret ad duas vias magnas ad magnum lapidem planum; inde vero per vallem Kama, et tenderet in via non modica; et inde per dictam vallem giraret ad vnam semitam, et ascenderet ad montem qui berch appellaretur; inde procedens tenderet ad particulam cuiusdam terre, cuius pars sinistra pertineret ad Zagrabium, pars vero dextra ad Bolugh per Regis donacionem, que esset terra litigiosa, et partes in ostensione metarum vsque ibi concordes extitissent; abhinc trauseundo ad vnum montem versus occidentem, qui wlgo diceretur Angalyche, vbi essent due mete terree, vbi dictus Johannes litteratus easdem metas dictis duabus possessionibus Tornalya et Kwn vocatis iuxta continenciam prescripti priuilegij separantes fore astruxisset. In quorum contrarium predicti Ladislaus et Benkus, ac Paulus filius Nicolai allegassent in hunc modum, quod prescripte due mete non prefatam possessionem Kwn iuxta continenciam dicti priuilegij, sed ipsorum hereditariam a possessione eiusdem Johannis Litterati similiter hereditaria Tornalya vocata separarent. Et dehinc iu sumpmitate montis eiusdem Angaliche procederet ad vnam metam, vbi idem Johannes Litteratus olim duas metas fuisse asseruisset, sed per eosdem filios Johannis ac Paulum filium Nicolai annichilatas et destructas allegasset; inde descendendo in latere eiusdem montis reflecteretur parumper ad partem occidentalem, et perueniret ad vnam metam, que pro meta vera apparuisset, iuxta quam prefatus Johannes Litteratns signum vnum pro alia meta ostendisset, sed ipsi discernere nequiuissent; inde procederet ad vnam vallem, vbi predictus Johannes Litteratus olym pratum fuisse asseruisset, sed nunc per partem aduersam in terras arabiles conuersum fore allegasset; inde tenderet in vna uia non modice ad occidentem inter terras arabiles, vbi prefatus Johannes Litteratus duas metas fuisse, sed per partem aduersam peraratas et annichilatas asseruisset, vbi ipsi nulla vestigia metarum reperissent; inde iret ad vnum locum, qui est in curia jobagionis predictorum in causam attractorum, vbi sepe fatus Johannes Litteratus iuxta continenciam predictij priuilegij duas metas terreas in capite Saar esse dixisset, quem locum ipse pro capite ipsius Saar nominasset, quem ipsi visu considerando tempore pluuiali locum lutosum esse agnouissent, sed tunc desiccatum fore uidissent; attamen in orto eiusdem jobagionis communi ad iactum vnius baculi locum lutosum ac fluuium, quem idem Johannes Litteratus iuxta continenciam dicti priuilegij Rednuk nominasset, in dictum fluuium Sayou egredere uidissent; et inde in dicto fuuio Sayou tenderet ad priorem metam, et ibi termiaretur. Item mete dicte terre litigiose secundum ostensionem dictorum Ladislai et Benkus filiorum Johannis, ac Pauli filij Nicolai, hoc ordine distingerentur: Prima meta esset fluuius Saar a parte occidentali, qui oriretur de Sayou et tenderet versus orientem ad quandam terram nomine Seniche; abhinc transeundo iret ad quandam particulam cuiusdam silue que wlgo veresharazth diceretur, et perueniret ad duas metas terreas; inde giraret iterum ad duas metas terreas; abhinc versus eandem plagam perueniret ad vnum lapidem planum; inde transeundo ad vallem Kamina iret ad tres metas terreas, que separarent possessiones Lapsa, Ztamnafolua et Kwn vocatas; inde iret iterum ad tres metas angulares, possessiones Vassas, Vrasvelge et terram litigiosam; abhinc protenderet ad vnam metam terream; deinde ad eandem vallem iret ad dictas metas terreas; inde transeundo veniret ad vnam metam terream; inde ascenderet ad vnum berch ad tres metas terreas, quarum vna esset possessionis Ztamnateleky, secunda possesionis Zuhafeu, tercia terre litigiose; abhinc reflecteretur uersus meridiem ad duas metas terreas, quarum vna esset Zabrago, alia separaret a terra litigiosa possessionem dictorum filiorum Johannis et Pauli filij Nicolai hereditariam; inde reflecteretur ad vnam vallem, et ascenderet ad vnum berch, in cuius latere esset vna meta terrea; abhinc ascendendo per vnam vallem ascenderet ad vnum berch ad plagam semptemtrionalem, in cuius vertice essent due mete terree; inde descendendo per quinque valles, et ascenderet ad vnum berch, in cuius vertice iterum essent due mete terree; inde descenderet ad occidentem ad vnam vallem, in latere cuius esset vna meta terrea; inde transiret per vnam vallem, et per vnum nemus, vbi essent due mete terree; inde per eandem plagam transiret inter terras arabiles, et per pratum perueniret ad locum vnum, in quo tempore pluuiali videretur aqua meare, sed tunc fuisset desiccatum, que caderet ad dictum fluuium Sayou; et iret ad priorem metam, et ibi terminaretur stb. (Ezeknek folytán, s az ügy tárgyalásának többszöri elhalasztása után, Bebek István országbíró és bírótársainak »in octauis Beati Jacobi Apostoli« a jászói konventnek szólló itélete). Vnde quia prefatus Johannes Litteratus in facto possessionis Kwn prescriptum priuilegium domini Bele Regis metas euisdem in se declarans habere, et iuxta eiusdem metalis priuilegij seriem metas et cursus metales predicte possessionis meliori et euidenciori modo, quam prefati filij Johannis et Paulus osten dissent, demonstrasse; plures eciam et pociores nobiles pro parte prefati Johannis Litterati, quam pro parte antedictorum filiorum Johannis et Pauli attestati fuissent, modo prehabito tempore ipsius reambulacionis affirmasse ex premissis adinueniebantur; ob hocque juramentum super terra litigiosa ad quatuor aratra estimata ipsi Johanni Litterato imponi incumbebat; idem eciam Johannes Litteratus prescriptum priuilegium ipsius domini Bele Regis non in grauamen et preiudicium ipsorum filiorum Johannis et Pauli filij Nicolai, sed in huius declaracionem, vt sub quali et quanto metali giro ipsa possessio Kwn existat, exhibuisse, et ex eo pro exhibicione ipsius priuilegij premisso grauamine facti calumpnie onrari non debere agnoscebatur: ideo stb. ipsum Johannem Litteratum pro exhibicione prescripti priuilegij domini Bele Regis in nullo agrauari debere decernentes, commisimus judicantes, vt annotatus Johannes Litteratus in octauis diei medii XL-me tunc venturis, presentibus hominibus Regijs et testimonijs predicti Conuentus de Jazou, ad faciem possessionis Kwn, vicinis et commetaneis eiusdem legittime conuocatis, ac predictis filijs Johannis ac Paulo filio Nicolai, aut eorum legitimis procuratoribus presentibus, accedendo, eandem per metas et cursus metales in superioribus declaratas et expressas, per ipsum ostensas et demonstratas reambularet, factaque ipsa reambulacione in vna ipsarum metarum per ipsum demonstratarum, duodecimo se nobilibus sibi similibus, ex quibus vnus ex pretactis suis commetaneis vel vicinis, alter vero similiter ex predictis nobilibus comprouincialibus pro sua parte attestatis interesse deberent, comparendo discalciatis pedibus, resolutis singulis (így »cingulis« helyett), et terram super capita eorum leuando, ac generaliter dicendo prout moris est, jurare super terra super eo, quod predicte mete et metales cursus per ipsum demonstrate et ostensi, vere et recte mete in dicto priuilegio domini Bele Regis contente essent et existerent, predictaque particula terre litigiosa ad quatuor aratra estimata semper ad predictam possessionem Kwn pertinuerit et pertinere deberet, ac intra predictos veros cursus metales eiusdem existeret et existat, sacramentum prestare teneretur stb. Datum in Wyssegrad duodecimo die termini prenotati (octauarum festi Beati Georgii martiris) anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo.

(Szepesi Jakab országbírónak 1375. »datum in Wyssegrad in festo Natiuitatis Virginis Gloriose« átiratából; melynek eredetie őriztetik a Tornalyay család levéltárában.)