249. IV. Béla a gradeczi hegyet adományozza a zágrábi káptalannak. 1247.

Bela Dei gratia Hungarie, Dalmatie, Chroatie, Rame, Seruie, Gallitie, Lodomerie, Cumanieque Rex universis Christi fidelibus, presencium noticiam habituris, salutem in eo, qui Regibus dat salutem. Oculi sedentis in throno Regio digne considerare debent, quid sit utile, quid necesse, cuius circumspeccio in ea pocius provisionis specie delectatur, que extra id quod reipublice utilitatem respicit, opus eciam pietatis noscitur importare. Proinde ad univorsorum, tam presencium quam posterorum noticiam harum serie volumus pervenire: quod accedentes ad presenciam nostram Fyle Prepositus Zagrabiensis, Magister Job Prepositus Bachiensis Comes Capelle nostre et Canonicus Zagrabiensis, Zoym Prepositus Chasmensis, Petrus Cantor Archidiaconus Zagrabiensis, Mychael Lector et Ladislaus Decanus Zagrabiensis, Petrus Camaricensis et Petrus de Kemluk Archidiaconi, et alii de Capitulo Zagrabiensi nomine ac Vice Capituli, nobis humiliter supplicarunt, quod cum formido, que specialiter ex terribili sevitia Tartarorum seu aliorum hostili incursu ipsis in futurum imminere timetur, munitionem aliquam pro recipiendis, tuendis et defensandis suis et suorum personis ipsos querere seu condere impellat, montem quendam, nomine Gradyz, in Comitatu Zagrabiensi, iuxta Zagrabiam existentem, cuius montis partem quandam ad villam hospitum de Grez, quandam vero ad Wanlegen novimus pertinere, eis conferre et tradere dignaremur, cum non habeant in tanto vento turbinis, ymmo tam generali metu mortis, ubi sua et suorum capita valeant reclinare, vel bona Ecclesie Zagrabiensis ac sua tuto munimine defensare. Nos igitur, quibus ex suscepti regiminis officio incumbit universis nostre Corone fidelibus, maxime in tanto necessitatis articulo, manum auxilii porrigere, considerantes, quod talis provisio in corpore et anima nos hedificat ad salutem, dictum montem cum terra circumadiacente, sufficiente usui et commoditati unius magne ville, eidem Capitulo in perpetuum dedimus et contulimus pleno iure; hoc expresso, quod in eodem monte dictum Capitulum assumat pro se, hoc est pro communitate, decentem porcionem, que muniatur optime per expensas tocius Capituli; cuius municionis septa tempore discriminis venture, quod absit, illis pateant illosque suscipiant, qui sibi per se specialiter hedificare noluerint, vel fuerint impotentes. Persone vero supradicte vel alie de eodem Capitulo, que potentes fuerint hedificare sibi turres speciales, assumant ex voluntaria et speciali collacione Capituli loca arearum, in quibus hedificent turres et muros pro suis specialibus familiis atque rebus, secundum quod uniuscuiusque porcionem contingit; que quidem hedificia suis heredibus, heredumque successoribus, vel quibuscumque voluerint, valeant dare, donare, concedere et perpetuo legare, iuxta sue beneplacita voluntatis, dominio tamen ipsius castri dicto Capitulo per omnia reservato. In cuius montis, et terre circumadiacentis corporalem possessionem per fidelem nostrum Abram, Comitem de Moroucha, ipsum fecimus introduci. Ne igitur sepedictum Capitulum super dictis, monte et terra, temporum curriculo per quempiam inquietari valeat seu aliquatenus molestari, sed eis pocius perpetuo et irrevocabiliter perseverent, presentes in perhennem nostre collacionis stabilitatem concessimus et tradidimus litteras, dupplicis sigilli nostri munimine in ius perpetuum roboratas. Datum in Zolum anno Dominice Incarnacionis millesimo ducentesimo quadragesimo septimo, tercio idus Septembris, Regni autem nostri anno duodecimo.

(Tkalcsics, Monum. hist. Episc. Zagrab. I. köt. 88. l. V. ö. Fejér Cod. Dipl. IV. köt. 1. r. 472. l.)