069. Raguza és Ancona városok közti kereskedelmi szerződés. 1292.

In nomine Domini et Gloriose Virginis Marie Amen. Cum hoc esset, quod quedam pacta et convenciones essent inter Commune Ragusii eiusque Sindicum ex una parte, et Commune Ancone eiusque Sindicum ex altera, super daciis et immunitatibus seu libertatibus, condicionibus habendis ab vtroque dictorum Communium, in territorio et jurisdiccione ipsorum Communium ab altero ipsorum vicissim; ex quibus pactis et conuencionibus alique obscuritates sine dutio procedebant, ac eciam multa deerant seu deficiebant, que ad vtilitatem ipsorum Communium spectabant, nec non et singularum personarum: idcirco pro euidentissima vtilitate cuiuslibet Communium prefatorum, ne aliqua scintilla scandali ex obscuritate aliqua dictorum pactorum inter prefata Communia oriretur, et vt de nouo adueniatur via vtilis Communibus predietis et singulatibus eorumdem; propterea nobilis vir daminus Grubessa Badigne ciuis Ragusimus, Sindicus et procurator nobilis viri domini Andree Dandalo, nati quondam clare memorie domini Johannis Dandali Illustris Ducis Venetorum, Comitis Ciuitatis Ragusii, et Judicum et Consiliariorum Ciuitatis eiusdem, et ipsius Ciuitatis, ad tractandum et componendum et firmandum pacta et conuenciones cum Communi Ancone specialiter constitutus ex vna parte; et nobilis vir dominus Dominicus Prandi Sindicus et procurator nobilis militis domini Thamasij de Henzola Potestatis Ancone et Communis ipsius Ciuitatis, ad dicta pacta tractanda componenda et firmanda constitutus, ex altera, ad infrascripta pacta et condiciones et modas, inuicem et sponte et scienter peruenerunt; videlicet.

(Az anconaiak részéről.)

Primo, quod omnes et singuli Ragusini, sani et naufragy, quod Deus auertat, possint et valeant venire, stare, morari in portu Ancone, et in ciuitate Ancone eiusque Districtu, libere et absolute, cum omnibus rebus et mercacionibus, que oriuntur in Sciauonia, et ipsas vendere hominibus de Ancona; tum et ab ipsis de Ancona eciam emere, et redire valeant sine aliquo dacio, quod non tollatur ab eis, neque ab illis de Ancona, qui emerent ab ipsis Ragusinis modo aliquo vel ingenio, excepto serico tracto, et exceptis fonicellis, de quo et de quibus, quod vel quos predicti Ragusini deferrent seu deferri et portari facerent in Anconam vel eius portum, soluant et soluere debeant Communi Ancone daciam et duanam, sicut alii forenses soluunt, scilicet XL solidos Anconitanos pro centenario libr. den. Granam autem, que oritur in Sciauonia, quam predicti Ragusini deferent seu deferri facient in portum Ancone, ipsi non possint eam discarcare in Ancona, donec non denunciauerint et demonstrauerint granam duanariis Communis Ancone, vel officialibus, qui fuerint deputati per Commune Ancone ad videndum; cernendum et cognoscendum ipsam granam, vtrum sit vel esset de Sciauonia vel de Romania; et si quident ipsa grana reperiatur de Sciauonia, predicti Ragusini sint de ipsa grana literi et absoluti eine aliquo dacio, vt de alijs rebus Sciauonie; si vero ipsa grana reperiatur de Romania, soluant et soluere debeant de ipsa grana duanam et daciam Communi Ancone sicut alij forenses qui sunt reddabiles, scilicet XL solidos Anconitanos pro centenario libr. den. Et quod si predicti Ragusini ipsam granam non assignauerint et demonstrauerint, vt dictum est, soluant et soluere teneantur de ipsa grana de Sciauonia dacium et duanam Communi Ancone duplum eius quod soluere debent de grana de Romania, seilicet IV libras Anconitanas pro centenario libr. den. Item quod predicti Ragusini possint et valeant venire et stare in portum et in ciuitatem Ancane libere et absolute cum singulis infrascriptis rebus et mercacionibus Romanie, scilicet coramine, coriis domesticis et siluestribus, cera et pillizariis domesticis et siluestribus; ac eciam degamine, et ipsas res vendere hominibus de Ancona; tamen, vt dictum est, sine aliquo dacio quod non tollatur ab eis, neque ab ipsis de Ancona; qui emerent a dictis Ragusinis. Quod si accideret, quod Ragusini nollent vendere res supradictas, et vellent ipsas extrahere de Ancona, tam per mare quam per terram, licitum sit eis extrahere; ita tamen, quod soluant et soluere teneantur Communi Ancone duanam, scilicet XL solidos pro centenario libr. den. valoris ipsarum rerum et mercacionum, quas extraxerint. Item quod Ragusini, qui venirent cum eorum nauibus et lignis in portum Ancone, si disscarcauerint suas mercaciones in Ancona, et deinde carcauerint, ad arboraticum aliquod soluendum minime teneantur; si vero disscarcauerint, et non carcauerint Ancone, soluant arboraticum. Item quod Ragusini, qui portabunt et portari facient res et mercaciones in Anconam eiusque portum de Tuscia, de Lombardia, de Romandiola, et de tota Riueria dictorum locorum, tam per mare, quam per terram, soluant et soluere debeant Communis Ancone duanam, scilicet XX solidos pro centenario libr. den. de dictis mercacionibus et rebus dictorum locorunt; de auere autem et mercacionibus Apulee tractentur predicti Ragusini Ancone, ut hactenus est consuetum; semper tamen saluis capitulis et ordinamentis Communis Ancone, que loquuntur de frumento, blaua, vino; sale et lignamine, que vehuntur et portantur Anconam. Item quod Ragusini, qui de partibus ultramarinis et barbarinis cum rebus ipsarum parcium, seu Levantis et Barbarie, venient cum nauibus de Ancona causa applicandi et disscarcandi Ragusij, siquident non applicabunt seu disscarcabunt apud Ragusium, sed venerint Anconam, et voluerint dicti Ragusini vendere dictas mercaciones Ancone, soluant et soluere teneantur duanam Communi Ancone, scilicet XL solidos pro centenario libr. den. Sin autem vendere noluerint Ancone, et ipsas res extrahere voluerint de Ancona causa portandi Ragusium, liceat eisdem Ragusini eas extrahere libere sine aliquo dacio, dummodo deut Communi Ancone ydoneam securitatem de portando ipsas res Ragusium tantum. Item quod si dicti Ragusini, qui cum eorum nauibus et lignis carcabunt Ragusii vel in aliquo alio loco tocius Riuerie Sciauonie, euntes per dictam Riueriam vsque Venecias, et a Venecijs redeuntes per dictant riuam versus Ragusium, et casu fortuito mali temporis vel cursariorum timore, vel quod nauis immittenet aquam, venerit ad portum Ancune; liceat eisdem dissearcare in terram, et carcare dictas res, et inde exire sine aliqua dacia soluenda, dummodo portent res ipsas in illam riuam Sciauonie vel Veneciarum. Sin autem ipsas res purtauerint in hanc riuam, scilicet in Romandiolam, Marchiam Ancone, Regnum Apostolicunt, seu per totam Apuleam, quod dicti Ragusini soluant duanam Communi Ancune, scilicet XL solidos pro centenario libr. den. Item quod si Anconitani generaliter prohiberent et ordinarent, quod nullus forensis debeat nauigare cum mercacionibus ab Ancona ad partes Romanie et Levantis, et extra Gulfum; nec quod de ipsis partibus nullus forensis nauigare et venire Anconam debeat cum mercacionibus ipsorum ad certam peciam vel cum certo dacio; quod tunc Ragusini tractabuntur Ancone sicut illi forenses, qui meliore condicione tractabuntur, et quod tempure dicte prohibicionis et ordinacionis per Commune Ancune significabitur de dicta ordinacione et prohibicione Communi Ragusii per litteras Communis Ancone.

(A raguzaiak részéről.)

Quod omnes et singuli Anconitani sani et naufragi, quod Deus auertat, possint et valeant ire, stare in quemlibet portum Ragusii, et apud Ragusium, totum Districtum, tant per mare, quam per terram, libere et absolute, cum omnibus rebus et mercacionibus, de quibuscunque locis deferent seu portari facient; et ipsas mercaciones Ragusii et eius Districtus vendere, Ragusinis tamen, vel inde extrahere et redire, ac eciam emere sine aliquo dacio soluendo a dictis Anconitanis, neque ac illis de Ragusio, qui emenent ab ipsis de Ancona. Sin autem predicti Anconitani prefatas mercaciones discaricarent Ragusii, extrahere vellent extra Ragusij terram, soluant duanam Communi Ragusii XL solidos pro centenario libr. den. Si uero per mare extrahere voluerint, liceat predictis de Ancona cum Ragus - - - - - - alijs forensibus cum suis mercacionibus redire et eas extrahere extra Ragusium, et purtare quocunque voluerint libere et absolute sine aliquo dacio, excepto quod si Anconitani predictas mercaciones portauerint in Sciauoniam, seu portari fecenint, soluant et soluere teneantur duanam - - - XL solidus pro centenario libr. den. Et dicta Sciauonia intelligatur a loco, qui dicitur Orenta usque ad flumen Lessi. Et siquidem Anconitani aliquas mercaciones emenent in partibus Sciauonie, et conducerent Ragusium per terram, soluant et soluere teneantur Communi Ragusij duanam scilicet XX solidos pro centenario denariorum: exceptis rebus et mercacionibus ultramarinis, quas si Anconitani portauerint seu portari fecerint apud Ragusium propter necessitatem temporis, vel quod nauis aquam immitteret, vel propter timorem cursariorum, vel propter aliquam aliam necessitaten; quod liceat dietis Anconitanis dictas res discarcare et carcare, et inde redire libere et absolute sine aliqua dacia. Sin autem Anconitani vendiderint de dictis rebus et mercacionibus ultramarinis, quod ab iis, quas vendiderint Ragusii; soluant quintum valoris dictarum mercanciarum venditarum Ragusij Communi Ragusij. Item quod Anconitani, qui cum eorum nauibus et lignis applicuerint seu iuerint Ragusium et eius Districtum, ad arboraticum aliquod soluendum nullo modo teneantur. Item quod si contingeret, quod Anconitani portent seu portari facient apud Ragusium vel suum Districtum vinum vel salem, quod liceat ipsis Anconitanis sine aliquo dacio et pena dictum salem et vinum extrahere extra Ragusium et Districtum eius sine aliquo dacio et pena dicta; tamen dictum salem et vinum non discarchent, nec vendant, nec donent Ragusii eiusque Districtu. Item quod si Ragusini aliquo tempore generaliter probiberent vel ordinarent, quod nullus forensis possit nauigare cum mercacionibus a Ragusio ad partes Romanie et Levantis et extra Gulphum, nec de ipsis partibus nauigare et venire Ragusium cum mercacionibus ipsorum locorum ad certam penam vel cum certo dacio; quod tunc Anconitani tractabuntur Ragusii sicut illi forenses, qui meliori condicione tractabuntur; et quod quando predicta prohibicio et ordinacio fiet per Commune Ragusii denunciabiter per ipsum Commune Ragusii per litteras Communi Ancone.

Que omnia et singula stb. Actum in aneto seu prufello palacij Communis Ancone anno M°CC° nonagesimo secundo, die IV. mensis Junij. (A jegyző aláírása és jegye.)

(XIII. századi másolat, a bécsi cs. k. titkos birodalmi levéltárban.)