298. Trau város tanácsának választása. 1284.

In Christi nomine Amen. Anno Incarnacionis eiusdem Mş CCş octuagesimo quarto, indiccione XIII., die vndecima intrante mense Decembris Jadre; temporibus equidem domini Johannis Danduli Inclyti Ducis Veneciarum; et Mag. Laurencij venerabilis Jadrensis Archiepiscopi, ac domini Johannis Contareni Egregij Comitis. Nos quidem Pasqua de Varicassa Ciuis Jadrensis judex, arbiter, arbitrator et amicabilis compositor inter Egregium virum dominum Marcum Michaelem Comitem Arbi et Commune eiusdem Ciuitatis Arbensis ex una parte, et nobilem virum dominum Volcetam Potestatem None et Commune eiusdem Ciuitatis None ex altera parte, vt constat per publicum instrumentum compromissi facti manu Homodei filij quondam Johannis Denarij Imperiali auctoritate Notarij et nunc Arbensis Jurati Notarij in anno Natiuitatis Christi Mş CCş LXXXş quarto, indiccione XII. die vltimo Nouembris; auditis et intellectis, et diligenter examinatis personaliter in utraque ciuitate cum solemnibus nuncijs et ambasciatoribus utriusque Terre omnibus litibus et questionibus, et controuersijs ac discordijs, que vertebantur inter utramque Ciuitatem, videlicet Arbum et Nonam, tam pro diuiso quam pro communi, coram omnibus propositis et allegatis per utramque partem; et super his habita deliberacione et consilio diligenti plurium sapientum tam secularium quam religiosorum, et cum diligenti studio inuestigata et cognita veritate; et vocatis eciam dictis partibus et citatis coram nobis, et conductis hinc in ciuitate Jadre per legitimos nuncios et ambasciatores utriusque Ciuitatis et utriusque Communis astantes presentes ad hec, tam pro communi quam pro diuiso suarum Ciuitatum, secundum formam et potestatem nobis datam per utramque partem in dicto compromisso: Dei nomine inuocato pro bono pacis et concordie dicimus, pronunciamus, laudamus, sentenciamus, arbitramur et confirmamus, et laudum, arbitrium, concordiam et per firmam sentenciam arbitralem. Et primo quod sentencia, quam Illustris dominus Marcus Michael Comes Arbensis protulit in Dobressam ciuem Nonensem, quem fecit suspendi propter opera sua mala, fuit digna et sancta et iusta; et quoniam predictus Dobrissa iuerat furatum ad insulas predicti domini Comitis Arbensis, et inuentus ac captus in furto manifesto, fuit dignus et meritus predictam suspensionem; et illud, quod predictus dominus Comes Marcus Michael fecit in ipsum Dobressam, bene fecit, et dignum et iustum fuit; vnde hominibus None tam pro diuiso quam pro communi inponimus perpetuum silencium super hoc; liberantes et absoluentes predictum dominum Comitem Arbensem et successores suos, et Commune Arbense, et omnes ac singulos homines de Arbo et eius Districtu, tam pro diuiso quam pro communi ab ipsa questione et morte eiusdem Dobresse, sub pena M librarum denariornm paruorum Venetorum secundum formam dicti compromissi. Item quia vna barcha Arbensis capta fuit tempore tregue per homines None, et conducta Nonam: dicimus et sentenciamus, quod Commune et homines None soluere debeant et teneantur in manibus suprascriptis domini Marci Michael Comitis Arbensis XX libras denariorum Venetorum paruorum usque ad Carnispriuium proximum in ciuitate Arbensi sub pena dicti compromissi; qui vero dominus Comes Arbensis diuidat et distribuat ipsas XX libras denariorum inter suos ciues et homines, sicut ei placuerit et melius apparebit. Item de morte Cernote Nobilis ciuis Arbensis, qui tempore guerre interfectus fuit in prelio per homines None venientibus Arbensibus super Nonenses, debellante vna parte cum alia super territorium None: dicimus, sentenciamus per laudum, sentenciam et arbitrium, quod homines et Commune Arbense, et propinqui ipsius Cernote, omnes et siguli, tam pro diuiso quam pro communi Arbenses haheant silencium perpetuum sub predicta pena compromissi, absoluentes Commune et homines None omnes super hoc; quia hoc factum in guerra et prelio manifesto, et in prelijs talia fieri consueuerunt, et euitari non queunt. Item pro omnibus damuis factis per homines Arbenses hominibus None, tam pro diuiso quam pro communi, in dicta guerra: dicimus et sentenciamus; quod Commune et homines Arbenses soluere debeant et teneantur in manibus suprascriptis domini Volcete Potestatis None XL libras denariorum Venetorum paruorum in ciuitate None vsque ad Carnispriuium proximum, sub premissa pena compromissi; qui vero Potestas None diuidat ipsas XL libras denariorum paruorum inter suos ciues et homines None, sicut ei placuerit et melius apparebit. Item dicimus et sentenciamus per sentenciam arbitralem, quod omnia et singula damna facta et data, tam in tregua quam in guerra, post suspensionem predicti Dobrosse per utramque Ciuitatem, tam pro diuiso quam pro communi, sint cassa, vana et nullius valoris ex utraque parte, sub pena dicti compromissi, et super his per utrumque Commune et diuisum ipsorum Ciuitatum perpetuum silencium habeant. Saluis tamen racionibus utriusque partis ante dictam guerram et ante suspensionem dicti Dobresse, quas vna Ciuitas haberet petere super alteram, tam pro diuiso quam pro Communi; in quibus volumus, quod utraque pars possit vti suis racionibus ante dictum tempus secundent jura et antiqua pacta, que sunt inter ipsas duas Ciuitates. Pronunciamus insuper et confirmamus plenant et firmam pacem et concordiam inter utrumque Commune et diuisum ipsarum Ciuitatum, sicut in suis antiquis instrumentis et pactis veteribus legitur et plenius continetur. Et pro maiori cautela et nexu firmitatis fecimus jurare duodecim bonos et nobiles viros de Arbo, et duodecim, de Nona, predictam pacem et pacta antiqua, et predictam sentenciam nostram; et omnia et singula suprascripta semper attendere et obseruare se et Communia sua et diuisim. Hi autem sunt ciues Arbenses, qui jurauerunt predicta: Stephanus de Firma, Philippus Genani, Matheus de Hermolao, Nicola de Pribe, Stephanus de Galzigna, Martinussius de Rouigna, Madius de Clemente, Oreste de Foscho, Epube de Zame, Stephanus de Demine, Martinus et Marinus de Machna Isti vero sunt ciues Nonenses, qui jurauerunt predicta: Migostus Judex, Moyssa Chrance Jamonetbi, Paulus filius Borislaui, Jacobus Dragchis, Rodouanus Stringi, Tolislaus Budislauig, Rodoslauus frater Archipresbyteri, Desenus Darysig, Volcina Drusigi, Voychna Dresevig, et Stephanus Danchouig. Qui omnes et singuli sancti tam Arbenses quam Nonenses coram nobis prenominato Pasqua de Varicasse judice arbitro sacramento jurauerunt ad Sancta Dei Euangelia super librum predictum pacem et concordiam, ac sentenciam nostram, et omnia et singula sacramenta et pacta antiqua, plene attendere et obseruare, et facere obseruari et attendi per Ciuitates, et Communia et Diuisum, et in nullo contrauenire sub pena M librarum secundum formam compromissi. Super cuius nostre arbitralis diffinicione Nobilem virum Guidonem de Varicassa ciuem Jadrensem constituimus et dedimus in Prestaldum ad omnia suprascripta taliter percomplendi.

Et ego prenominatus Cuidotus de Varicasse, Prestaldua super hoc constitutus, omnia que superius sunt expressa, vera esse testificor in salute anime mee coram his Nobilibus viris Jadre, vocatis et rogatis testibus: Dessa de Fafogna, Friderico quondam Grisogoni de Mauro, et Paulo de Borache, Thomasio Penazo, Damiano de Slorado, Prodde de Cosa, Barthe quondam Grisogoni de Mauro, Jadrensibus ciuibus et alijs.

Ego Pasqua de Varicasse suprascriptus Iudey Arbiter inter Arbenses et Nonenses manum misi.

Ego Stane de Varicasse examinator manum meam misi.

Ego Henricus Imperiali auctoritate Notarius et Judex Juratus his interfui; et rogatus scripsi et roboraui.

(Lucius, de Regno Dalmatiae et Crovatiae libri sex, Bécs 1758. 178. l.)