189. V. István királynak, IV. Bélának Praudavíz nevű helységre vonatkozó adományát megerősítő privilegiuma Fülöp esztergami érsek és testvére Tamás számára. 1270.

Stephanus Dei gracia Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rame, Seruie, Galicie, Lodomerie, Cumanie, Bulgarieque Rex vniuersis noticiam presencium habituris salutem in omnium saluatore. Ad decorem pertinere dinoscitur Regie dignitatis, subditorum merita prouide circumspeccionis libramine ponderare, vt illos presertim prosequatur favore gracie gracioris, quos natiue fidelitatis deuocio ab auiti propagata nobilitate sanguinis redimiuit, et virtutis adieccio multiplicis Regio fecit Culmini per successiui continuacionem temporis complacere; et licet utilitati omnium, quos probitatis adiuvant merita, prospicere non immerito Regalis satagat Celsitudo, munificencie sue manus illis debitis temporibus aperiendo, in quorum quiete quiescit, locupletacione ditatur, et sublimacione magnifice sublimatur Maiestas: tamen pium et utile considerat, ac onsentaneum attendit Regie Maiestati, ut illustrium progenitorum suorum donaciones ex Regali liberalitate prouide celebratas ratificet et confirmet. Proinde ad vniuersorum noticiam harum serie volumus peruenire: Quod, cum olim multiplicata, et in eximium reducta cumulum grata obsequia et meritoria seruicia venerabilis patris Philippi, Sancte Strigoniensis Ecclesie Archi-Episcopi, et Thome Comitis fratris eiusdem, ac dignis laudum preconiis attollenda, parentibus nostris, domino Regi et Regine, nobisque et Regno nostro impensa, ipsorum et nostrum animos inclinarint ad eosdem beneuolencia multiplici prosequendos; licet ipsi parentes nostri habuissent in animo, grato liberalitatis Regie antidoto in amplioribus eosdem refouere, quia tamen votiue prouisionis facultas se illa vice non obtulit, aliunde, terram seu possessionem quondam Corrardi de Treun, Praudauiz vocatam, ultra Drauam existentem, a multis retroactis temporibus, quorum non exstat memoria, a Comitatu Simigiensi exceptam penitus et exemptam, que per infidelitatis notam a Corrardo, filio prodicti Corrardi de Treun, imo verius ob manifestum crimen lese Maiestatis ab eodem commissum, ad manus Regias exstiterat devoluta, in supradictum Thomam Comitem, et filios, seu heredes eiusdem, heredumque successores perpetuo valiture donacionis titulo transtulerunt, sicut in ipsorum litteris confectis exinde, que inferius presentibus annectentur, plenius continetur. Licet autem postmodum Ducatu Sclauonie in Belam Ducem felicis recordacionis, karissimum fratrem nostrum, translato, ipsius possessionis detencio aliquantisper mota fuerit, seu turbata, postmodum tamen, eodem karissimo fratre nostro rebus humanis exempto, parentes nostri, ad quos idem Ducatus exstiterat deuolutus, in prioris sui propositi salubritate persistentes, sicut et idem frater noster, dum adhuc viueret, ordinarat, predictam possessionem prout continuate fidelitatis predictorum Archi-Episcopi et Thome Comitis deposcebat deuocio, reliquerunt, reddiderunt, restituerunt et redintegrauerunt Magistro Dyonisio Cancellario Pincernarum nostrorum et fratribus suis, filiis Thome Comitis et suis heredibus, heredumque successoribus quiete et pacifice cum omnibus juribus, utilitatibus et pertinenciis suis tenendam perpetualiter et habendam; prout eam Corrardus de Treun, donec vixit, et posmodum Corrardus filius suus, quoad ultimum pro premisso crimine recepit supplicium, tenuerunt, habuerunt et possederunt, apud ipsos Magistrum Dyonisium et fratres suos semper, inconcusso ipsius possessionis jure dominii persistente. Demum cum dominus Rex karissimus pater noster, accersione Diuina ab huius vite ergastulis migrauisset, ac nos, sicut ordo natiue successionis exigebat, Regni gubernacula adepti, in vniuersum successissemus eidem, donacionem, collacionem, translacionem, restitucionem et redintegracionem possessionis predicte in Thomam Comitem primitus, et postmodum ipso sublato de medio, in filios suos, considerantes iuste et racionabiliter esse factas, easdem curauimus ratihabicionis Regie munimine roborare, predictam possessionem Praudauiz vocatam, tamab exaccione marturinarum, et descensu Banatus vulgariter zulusma vocato, quam a jurisdiccione et judicio Baronum et officialium eorundem pro tempore constitutorum exceptam penitus et exemptam, sicut prodictus Corrardus de Treun, donec vixit, et postmodum Corrardus filius suus, quoad usque, ut predictum est, ultimum excepit suplicium, habuerunt, tenuerunt et possederunt, eisdem filiis Thome Comitis et per eos eorum heredibus, heredumque successoribus habendam, tenendam et possidendam libere reliquentes. Priuilegium itaque ipsius karissimi patris nostri, gloriose memorie, super possessione eadem confectum, quod nulli reprehensioni inuenimus obnoxium, utpote non cancellatum, non abrasum, non abolitum, nec in aliqua sui parte viciatum, imo pocius donacionem predictam contentam in ipso priuilegio, premissa maturitate Regia, ex certa sciencia confirmauimus et confirmamus, ac perhempnis stabiltatis robore, presencium patrocinio communimus, ipsos, tam ex predicta donacione ipsius karissimi patris nostri, quam ex nostra presenti confirmacione, pro veris possessoribus et dominis dicte possessionis relinquentes, supplentes, si aliquis in premissis esset defectus, ad maioris robus muniminis, de plenitudine Regie potestatis, litteris, priuilegiis et quibuslibet munimentis super ipsa terra et possessione a patre nostro, vel a fratre nostro Bela Duce, felicis recordacionis, dum viuerent, cuilibet, vel quibuslibet, sub quacunque forma, siue proprio motu concessis, siue ad supplicacionem et suggestionem cuiuscunque vel quorumcunque quolibet studio vel ingenio habitis, elicitis et obtentis ab eisdem, cassis, irritis et omni robore vacuatis. Adiicimus insuper premissis, ut quicunque instrumentis, priuilegiis, litteris seu munimentis, prefato modo per nos cassatis, vacuatis et irritatis, quandocunque imposterum, in judicio vel extra judicium usus fuerit, vel uti attemptauerit, crimem falsi incurrat, et tamquam falsarius puniatur. Quam quidem terram seu possessionem Praudauiz, in cuius possessionem prefatus Magister Dyonisius et fratres sui pridem, adhuc predicto karissimo patre nostro, felicis recordacionis, viuente, introducti fuerant, conuocatis omnibus vicinis et commetaneis, sub testimonio Zagrabiensis Capituli, per Egydium Magistrum Tauernicorum nostrorum, Comitem Posoniensem, dilectum et fidelem nostrum, certis metis limitari fecimus et distingui, presente nichilominus, de mandato nostro, Butka Comite, cui limitacionem et distinccionem metarum dicte terre et possessionis karissimus pater noster, dum adhuc viueret, per litteras suas, quas eciam nos vidimus, perspeximus, et legi fecimus, duntaxat committendam; quam eciam limitacionem, seu distinccionem metarum, prout nobis per litteras dicti Capituli innotuit, inferius presentibus inseri fecimus seriatim. Vt autem pro cautela successiuorum temporum euidens et notorium posteris habeatur, confirmacionem presentem ex Regalis gracia certa sciencia processisse, predictum priuilegium karissimi patris nostri, per nos, ut decuit, approbatum, presentibus de verbo ad verbum inseri iussimus et annecti, dantes hiis presentibsus nostris litteris robur, tam super donacione predicta, quam super confirmacione presenti, ut nulla alia probacionis requirant extrinseca amminicula seu adiumenta, sed sint in se completa ad dominium supradicte possessionis inconcussa stabilitate perpetuo detinendum, cuius quidem priuilegii tenor talis est:

Bela Dei gracia Hungarie stb. Rex stb. (következik IV. Béla királynak 1267-ki adománylevele, mint fentebb 113. sz. a.)

Circumstancie vero metarum, ut in supradicti Capituli litteris, alicui reprehensioni non subjectis, vidimus contineri, hoc ordine distinguntur: Prima meta incipit iuxta Drawam, que separat et diuidit terram subulcorum a terra Praudauiz continens viginti septem molendina, que cedunt in ius et proprietatem Magistrij Dyonisij et fratrum suorum, filiorum Thome Comitis; inde procedit per pratum modicum ad quercum cruce signatam, sub qua est meta terrea; inde vergit in syluam per semitam ad ilicem cruce signatam versus orientem; deinde procedit ad arborem fagi et ulmi cruce signatas, et ad alias arbores quam plures in eodem ordine cruce signatas versus occidentem; deinde prope semitam ex parte orientali procedit ad altam ilicem; et inde ad aliam altam ilicem cruce signatam in eadem semita; deinde procedit ad viam occidentalem, vbi est meta terrea apud dumum auellanorum; deinde vadit ad quercum ultra viam per competens spacium, et venit ad tiliam; deinde venit ad duas arbores, scilicet quercum et abietem cruce signatas; inde tendit ad paludem, et venit ad quercum et ilicem cruce signatas; deinde ad ilicem, quo est penes viam, per quam itur ad ecclesiam Beati Petri; quam transiens venit ad duas quercus metis terreis circumfusas; inde tendit et venit ad duas arbores, scilicet fagum et quercum cruce signatas; inde procedit ad paludem ad ilicem et abietem cruce signatas; inde transiens eandem paludem versus partem meridionalem venit ad ilicem et fagum cruce signatas; deinde ad quercum, ilicem et abietem cruce signatas; deinde venit ad riuum, qui Biztra dicitur versus partem meridionalem, in fine cuius venit ad quercum cruce signatam: indeque riuus Biztra cadit ad riuum Copnicha, diuidens ex parte occidentali metas filiorum Bogdani, ex altera parte metas filiorum Thome Comitis, et ex parte orientis metas filiorum Thome comitis, ibique terminatur meta subulcorum et filiorum Bogdani. Item venit ad quercum, que stat in publica via, et diuidit metas Comitis Micule versus septemtrionem, et Petke usque occidentem Magistri Dyonisij et fratrum suorum ad meridianum; et inde venit ad tiliam cruce signatam; deinde venit ad alias arbores, scilicet ad quercum et ilicem cruce signatam, et ad ilicem secundam cruce signatam; inde venit ad tiliam per viam cruce signatum; deinde venit ad riuum, qui dicitur Zemdech usque orientem, et ex altera parte riui est meta Petke ad occidentem, terra vero Domini Episcopi Zagrabiensis venerabilis patris felinquitur ad partem meridionalem; deinde procedit ab ista parte riui ad magnam ilicem cruce signatam et meta terrea circumfusam; deinde vadit ad ilicem cruce signatam; inde venit ad viam ad quercum cruce signatam iuxta campum; deinde vadit ad campum, ubi sunt mete terree, quarum una remanet filiis Thome, altera domino Episcopo Zagrabiensi; deinde tendit per modicum campum in siluam ad quercum cruce signatam; inde per viam versus orientem tendit ad quercum cruce signatam; deinde ad siccam arborem cruce signatam, que fagus dicitur, sub qua est meta terrea; deinde exeundo siluam venit ad campum alium penes viam, vbi est meta terrea; deinde per modicum spacium eundo in campo venit ad metas terreas domini Episcopi Zagrabiensis, et ex altera parte filiorum Comitis Thome; deinde pergit per viam publicam inter duas valles ad unam cerasum cruce signatam; deinde ad montem prope viam versus occidentem tendit ad metam terream; deinde ad pirum cruce signatam; inde venit ad riuum versus partem meridionalem; deinde venit iterum ad cerasum cruce signatam; deinde iuxta riuum venit ad nucem et quercum cruce signatam; item eundo de predicto riuo versus orientem inter duos colles venit ad duas arbores piri cruce signatas; deinde veniendo ad mondem versus meridianum vadit ad unam cerasum cruce signatam; deinde veniendo ad cacumen montis, vergit ad quercum cruce signatam; deinde ad fagum cruce signatam; inde veniendo de cacumine montis predicti per modicum spacium campi tendit ad quercum et ad tiliam et ad pirum cruce signatas; deinde vadit ad arborem, que fagus dicitur iuxta viam, ubi separatur meta domini Episcopi Zagrabiensis versus occidentem et Kamarcensium versus meridianum, et meta filiorum Comitis Thome remanet ad orientem; deinde vadit per eandem viam ad fagum, sub qua est meta terrea; inde venit ad antiquum castellum, ubi est quercus cruce signata; deinde descendit ad magnam vallem, et venit ad cerasum versus septemtrionem cruce signatam; deinde venit ad unam cerasum cruce signatam; inde exeundo de eadem valle ascendit collem versus orientem, et venit ad duas quercus cruce signatas; deinde venit ad aliam vallem ultra viam publicam Kamarcensium venit ad tiliam et duas arbores piri cruce signatas; deinde venit ad cerasum cruce signatam; deinde ad collem, ubi sunt mete terree, quarum una est Kamarcensium, et altera filiorum Thome Comitis; inde venit versus orientem ad viam publicam ad quercum, sub qua est meta terrea; et ex superiori parte eiusdem vie versus meridiem remanet Kamarcensibus, et ex altera parte vie versus orientem cedit in ius filiorum Thome Comitis; deinde per eandem viam veniendo venit ad quercum cruce signatam; deinde ad pirum cruce signatam; deinde venit ad communem quercum iuxta publicam viam, que diuidit metas Kamarcensium versus meridiem, et terram Comitis Micule ad occidentem, et relinquitur terra filiorum Comitis Thome ad orientem; deinde venit ad medium campum, ubi sunt mete terree; deinde eundo per campum apud rubum est meta terrea; inde veniendo ad siluam tendit ad ilicem cruce signatam, sub qua est meta terrea; deinda per eandem siluam venit ad aliam ilicem cruce signatam; inde exeundo siluam venit ad metam terream; deinde ad viam per spacium campi, ubi est meta terrea; ex superiori parte versus septemtrionem, et venit ad metas filiorum Thome Comitis, et versus orientem remanet Comiti Micule; deinde venit ad quercum cruce signatam iuxta viam; inde per viam eundo venit ad metas terreas, et in ultima meta cedit silua totaliter in partem dicti Micule, alia eciam particula eiusdem silue usque ad veterem metam cedit similiter Micule predicto, reliqua vero pars eiusdem silue cedit in dominium filiorum Thome Comitis usque ad angulum; deinde de eodem angulo silue venit ad quercum cruce signatam; deinde ad pirum, deinde ad viam, que ducit ad quercum cruce signatam, et ibi meta Petke terminatur; deinde veniendo ad salicem, sub qua fluit paruus riuus, qui exit de Kamarcha, reuertitur in Kamarcha, et ascendit in campum iuxta riuum, qui Kamarcha dicitur, ad domum Gurg, ubi est meta terrea, habens ex vna parte eiusdem riui arborem egurfa cruce signatam, ex altera parte venit ad salicem cruce signatam, et ibi meta Kamarcensium remanet ad meridiem, Micule vero ad occidentem; item per eandem viam venit ad quercum cruce signatam, sub qua est meta terrea; deinde venit directe per viam ad metam terream; item exeundo de via venit ad collem versus orientem ad metam terream; deinde veniendo per frutices in virgultis venit ad metam terream; deinde ad viam magnam, ubi est meta terra, que ex parte filiorum Thome venit ad orientem, ex altera parte vie versus meridiem venit ad Cruciferos de Zdela; deinde venit ad arborem iuxta viam cruce signatam; inde ad ilicem cruce signatam; deinde venit ad vallem per frutices, ubi est meta terrea; inde ad quercum iuxta viam, et ibi est meta Cruciferorum; item venit ad riuum, qui Zdela dicitur, et transit riuum, et venis usque collem, et ibi est meta terrea sub piro versus orientem, meta vero Cruciferorum remanet ad meridiem; deinde venit ad metas terreas, et quandam publicam stratam, et ex superiori parte vie meta castrensium venit ad meridiem, et meta filiorum Thome Comitis remanet ad septemtrionem; item venit ad viam ad duas quercus cruce signatas, sub quibus est meta terrea; deinde venit ad pirum cruce signatam; deinde venit ad collem et ad aliam pirum cruce signatam; deinde venit versus septemtrionem in publica via, vbi est meta terrea; inde venit per eandem viam ad riuum, qui dicitur Hotoa, et transit riuum per modicum, et ibi est meta terrea; deinde per eandem viam venit ad metas terras, quarum una est ex parte filiorum Thome Comitis, alia ex parte castrensium; item per eandem viam venit ad orientem, et ibi est meta terrea; deinde venit ad quercum cruce signatam, sub qua est meta terrea; deinde ad arborem, que egurfa dicitur, vbi est meta terrea iuxta viam, ex superiori vero parte vie est meta Petkonis et Petrich versus meridiem, ad orientem vero filiorum Comitis Thome; deinde venit ad collem in spinis, vbi est meta terreea, et ibi terra Petrich terminatur, et venit ad viam et pirum cuce signatam; deinde venit ad aliam pirum, sub qua est meta terrea; inde veniendo per viam ad villam Sancti Georgij, vbi prope viam est meta terrea versus meridiem, et meta castrensium remanent ad occidentem, filiorum vero Thome ad septemtrionem; item exeundo ad villam Sancti Georgij relinquitur terra castrensium ad meridiem, terra vero filiorum Thome ad septemtrionem; deinde per eandem viam communem venit ad partem meridionalem, relinquendo terram Comitis Tyburcij ad partem meridionalem; deinde terra Chopoy ex ista parte vie remanet ad meridiem; deinde venit usque ad metam Belus directe per viam, ubi est meta terrea; inde ad quercum cruce signatam; item terra filiorum Bogdani venit usque ad terram Petke, et de terra Petke venit ad metas Comitis Mikule ex altera parte riui Copniche versus partem meridionalem, ex ista parte eiusdem riui venit versus orientem, que cedit in ius et dominium filiorum Thome Comitis; deinde ad riuos, scilicet Copnich et Zinurdech, qui recedit in Copnicha, ascendendo versus occidentem venit ad modicum campum, infra quem venit ad molendinum, et infra molendinum ascendit ad quercum cruce signatam, et ibi separatur a riuo Zimdech, et itur ad paludem in silua ad veteres cruces super arbores ad partem meridionalem; deinde ad quercum cruce signatam; deinde venit ad campum modicum, qui Huetimzala dicitur, versus occidentem cedit in ius et proprieratem Micule Comitis; deinde venit ad orientem filijs Thome Comitis; deinde tendit ad campum versus arbores cruce signatas, que narfa dicuntur, et ibi cedit in dominium Comitis Micule memorati; deinde venit ad quercum cruce signatam ad meridiem; inde exeundo Kamarcham sub fago est meta terrea; deinde venit ad quercum cruce signatam, item ad pirum et quercum cruce signatas; item exeundo siluam venit ad collem, et ibi est meta terrea; deinde ad medium campum venit versus orientem, et ibi est meta filiorum Comitis Thome, alia vero meta remanet ad occidentem Micule Comiti; et inde venit ad metam terream prope siluam, et intrando siluam vergit ad pomum cruce signatam; et inde venit per siluam ad plures arbores cruce signatas versus orientem; deinde ad riuum Biztra, et per consequens transit riuum Bucoa, ubi subsunt arbores cruce signate; deinde vadit ad finem Boboyche ex parte meridionali, et eadem Boboycha remanet ad ius et proprietatem Daciano, et filio suo Farkasio; deinde itur ad antiquas metas cruce signatas eiusdem Daciani, et filij sui prenotati, quarum metarum prima remanet Daciano et filio suo Farkasio, ex parte vero septemtrionali remanet Micule Comiti, ex parte vero meridionali remanet ad ius et proprietatem filiorum Thome Comitis; deinde venit ad Arney campum in parte superiori, qui relinquitur Mikule Comiti; deinde vergit ad riuum, qui Borlosnik dicitur; deinde vadit ad paludem latam versus orientem, que cedit similiter Mikule Comiti, ab occidente vero relinquitur filijs Thome Comitis; deinde post arbores cruce signatas fluit in Kamarcham, et inferius descendendo tendit ad arborem cruce signatam, videlicet ad ilicem, ubi est meta terrea; inde tendit ad alium riuum, qui Bizcornicha dicitur, in fine riui Tripche ex parte occidentali; deinde venit ad eundem riuum ad arborem, que egurfa dicitur; inde venit ad priorem viam, ubi sunt arbores cruce signate, scilicet ilex et vibex; deinde per eandem viam vergit in riuum, qui Telnicha dic itur, ubi sunt arbores cruce signate, videlicet quercus et ilex; deinde venit in riuum, qui Bucoa dicitur, ubi sunt arbores cruce signate, videlicet fagus et quercus; deinde venit ad riuum ex parte occidentali, qui dicitur Biztra, penes quem riuum itur ad semitam; deinde ad litus eiusdem riui, ubi sunt arbores cruce signate, scilicet pinus et quercus; deinde transit ultra riuum, et ibi est meta terrea ex parte Kamarcensium ad orientem, ex parte filiorum Thome Comitis relinquitur ad occidentem, et ibi meta Daciani terminatur. Et deinde peruenitur ad metam Belos filij Belos ex parte orientali, et filiorum Thome Comitis remanet ad occidentem; deinde venit ad terram, que dicitur Mekihov, ubi est pirus cruce signata, et alie arbores quamplures cum veteribus metis, eciam cruce signate; deinde itur ad riuum, qui vocatur Kolinoa, vbi est meta terrea; deinde venit per eundem riuum ad arborem egurfa, sub qua est meta terrea; item de riuo veniendo in siluam, venit ad arborem, que koarus dicitur, sub qua est meta terrea; inde itur per longum spacium in silua, et venit ad aliam siluam, que Sciboeth dicitur; deinde venit ad riuum, qui Kamarcha dicitur, ubi sunt arbores cruce signate; deinde venit per eundem riuum ad metam terream ex parte occidentali, ubi est meta Belus, ex parte orientis remanet filiis Thome Comitis; deinde venit in riuum, qui dicitur Kalinoa, penes quem sunt arbores cruce signate, videlicet ilex et quercus; deinde vergit ad pontem, in cuius fine est meta terrea; deinde venit ad quercum cruce signatam; deinde venit ad campum, ubi est meta terrea, et inde ad quercum cruce signatam, ex parte orientali est meta Belus, ex parte vero occidentali remanet filiis Thome Comitis supradictis, et ibi meta Belus terminatur. Vt igitur predicte donacionis et confirmacionis nostre series inconcusse firmitatis robore fulciatur, nec possit successiuorum mutabilite temporum obscurari; presentes litteras Regii maturitate Consilij approbatas super donacione et confirmacione premissis, de speciali mandato nostro confectas, supradictis Magistro Dyonisio et fratribus eiusdem dari fecimus duplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum in Veteri Pest per manus Magistri Benedicti Prepositi Orodiensis, aule nostre Vice-Cancellarij, dilecti et fidelis nostri, anno Domini M°CC°LXX°, octauo die intrante mense Septembri, Indiccione XIII, Regni autem nostri anno primo. Venerabilibus patribus Philippo Strigoniensi, Stephano aule nostre Cancellario Colocensi Archi-Eposcopis, Lamperto Agriensi, Job Quinque-Ecclesiensi, Philippo Waciensi, Paulo Wesprimiensi, fratre Dyonisio Jauriensi, Briccio Chanadiensi, Thimoteo Zagrabiensi, Lodomerio Waradiensi, Petro Transiluano, Posa Bosnensi Episcopis Ecclesias Dei feliciter gubernantibus; Iwachino Bano tocius Sclauonie, Mois Patatino et Comite Supruniensi, Egidio Magistro Tawarnicorum nostrorum et Comite Posoniensi, Nicolao Judice Curie nostre et Comite Simighiensi, Matheo Waiuoda Transiluano et Comite de Zounuk; Ponith Bano de Zeurino, Petro Magistro Dapiferorum nostrorum et Comite de Guechke, Alberto Magistro Agasonum nostrorum et Comite Scibiniensi, Philippo Magistro Pincernarum, Michaele Comite Zaladiensi, Gregorio Comite Castri Ferrei, Farkasio Comite de Musunio et Judice Curie domine Regine karissime consortis nostre, Nicolao Comite Worosdiensi existentibus et alijs pluribus, alias Prelaturas, Baronatus et Comitatus diuersos tenentibus et habentibus Regni nostri.

(Eredetie bőrhártyán, melyről a pecsétnek töredéke zöld-vörös selyemzsinóron függ. Tek. Borsod megye levéltárában.)