133. István ifjabb királynak nevezetes adománya Sándor szörényi bán számára. 1268.

Stephanus Dei gracia junior Rex Hungarie, Dux Transsiluanus, Dominus Cumanorum omnibus Christi fidelibus presentem paginem inspecturis salutem in omnium saluatore. Licet Regia pietas manum munificam debeat porrigere vniuersis; illos tamen, quorum experta probitas laudata est in prosperis et in aduersis, prosequi debet munificencia largiori, vt alij eorum exemplis inuitati ad fidelitatis opera forcius accendantur. Proinde ad vniuersorum noticiam tam presencium quam posterorum harum serie uolumus peruenire; quod attendentes fidelitates et seruiciorum merita dilecti et fidelis nostri, Alexandri Bani de Sceurino, que et quas idem nobis a temporibus infancie sue, in domo nostra iugiter famulando, et in alijs multis casibus fortune se pro nobis exponendo, laudabiliter exhibuit et deuote; et ut quedam seruicia eiusdem laude digna in specie exprimamus, in bello nostro generali iuxta Morauam, quod habuimus cum Rege Bohemorum, et hostes nostri nos circumdedissent idem gloriose dimicauit, pedes in ipso conflictu remanendo. Ceterum sub castro Olmuch in nostro exercitu uiriliter se habuit et potenter, vbi quinque wlnera letifera in se excepit manu aduersa, pro Regni utilitate et Corone. Preterea cum exercitum nostrum in Greciam misissemus, ipse Alexander Banus ante omnes alios, collecta sua multitudine intrepidus aciem Grecorum penetrauit, et non cum minima effusione sui sanguinis et suorum victoriam hahuit nobis adoptatam. Nec pretermittimus, quod cum Ladizlaus et frater suus Jula, infideles nostri, a parentibus nostris contra nos missi, suos temerarios conatus direxissent, dictus Banus solita fidelitate omne bonum studuit pro nobis exhibere; et specialiter tempore persecucionis nostre et miserie, quando videlicet dura et crudelis persecucio parentum nostrorum extra terminos terre nostre, despecta pyetate uoluit effugare; prefatus Banus parentibus, filijs, fratribus, possessionibus ac omnibus bonis et rebus post tergum penitus derelictis, nobis exhibere non expanit, et ad castrum Feketeholm wlgo nuncupatum, nobiscum intrauit, ibique nobis genera seruiciorum diuersa ad nostrum mandatum exhibuit animo ilari et iocundo tanquam domino suo naturali. Item primo die quando Conrardus filius Kemyn ad portas castri memorati manu armata auxilio parentum nostrorum accessisset, predictus Banus cum eodem forti manu concertanit. Et cum demum ab ipso castro exeundo, insultum contra Laurencium Palatinum fecissemus, qui nostram mortem anhelebat et uitam extinguere cupiebat, sepedictus Banus mortem pro nobis non formidans, ante omnes alios ad casus se fortune intromisit, vbi quosdam lancea, quosdam gladio interfecit, et multos ex hostibus nostris victos nobis duxit et ligatos. Deinde in Ilfagyz (így) in bello nostro generali prenominatus Banus Alexander tanquam murum se pro nobis ordinauit, et in medios hostes se intromisit, non metuens mortem, sed nostram querens gloriam et honorem, coram oculis nostre Maiestatis mirifice dimicando ac hostium potenciam penitus infrigendo, nos statuit nostre Corone et honori. Et licet alias virtutes fecerit, multas laudedignas, tamen hee virtutes memorate ad presens sufficiant nominasse. Nos igitur in recompensacionem seruiciorum eiusdem Alexandri Bani, licet minima videantur, que ad presens agimus, et longe maioribus dignus habeatur, vt meretur; quasdam villas sew terras Woswary, Zentmartun, Zalka et Kaak vocatas, cum suis vtilitatibus et pertinencijs, eidem Alexandro Bano fideli nostro, et per cum suis heredibus heredumue succassoribus dedimus, donauimus et contulimus iure perpetuo et irreuocabiliter possidendas. In quarum terrarum sew (v)illarum corporalem possessionem per Kuplen Comitem hominem nostrum sub testimonio Capituli Waradyensis, nullo penitus contradicente atque prohibente, fecimus eundem introduci, prout in litteris recepimus Capituli memorati. Qarum villarum sew terrarum, videlicet Wosvary et Zenthmartun metas in eisdem litteris inuenimus sic distingi: Prima meta egreditur in valle Goronch, et tendit uersus orientem ad partem dextram in eadem valle, et pergendo cum metis tribus reuertitur in dicta valle Goronch ad partes occidentales, et peruenit ad metam quartam, que mete sunt eadem valle; et exit de ipsa valle Goronch, et pergit ad viam, que tendit ad Terebes; et exhinc tendit ad aquam, que wlgo Huzeutow appellatur, et in angulo eiusdem Huzyutow est meta de terra; et deinde tendit ad metam capitalem, que separat et distingit metas terre Woswary de villa Nempti, et de Magistro Gabriano; et dehinc egreditur et pergit cum districtis metis ad aurifodium; et exinde pergit cum metis districtis et proximis ad viam ad arborem ilicem; et post egreditur et vadit versus orientem ad Fyzespatak, et ibi de sinistra parte fenetum remanet ad villam Nempty, et de parte dextra de monte remanet ad villam Woswary, eundo cum metis continuis et districtis; et exinde pergit supra ad orientem, et transit vnam aquam wlgo Saar vocatam iuxta molendinum Nona in parte inferiori, et ex utraque parte Saruizy sunt mete; et postea tendit cum districtis metis et apertis ad Bodunyakereky, et ipsa Bodunnyakereky remanet ad dextam partem; exinde progreditur et vadit cum metis distinctis et manifestis ad visionem ad Nadasthzygh, et ibi conmetaneus est Dyonisius, et exinde - - - it - - - sus orientem iuxta Kysegurd cum metis eleuatis; et deinde progrediendo asscendit ad vnum monticulum ad partem dextram, et ibi sunt due magne arbores illices, et de medio earum sunt metee de terra, que separant et distingunt terram Wosvary de Isyph Comite, et ab Andrea filio Farkasij; et hijs omnibus transcursis tendit iterum ad orientem, ad Keuryzygh, videlicet in viam, que vadit ad Terebes, in viam, et ibi coadunantur metee prenotate iterum ad terram Solyumus, que eciam pertinet ipsi Bano. Terra autem Zenthmartun habet metas istas: Prima meta egreditur a parte orientali de terra Kok, que pertinet filio Thebe; item retinet metam a villa terre Buch, que nunc attinet ad villam Nempty, cuius meta est de terra ex ista parte Saar; et transit ipsam aquam Saar, et tendit supra ad dextram partem meridionalem, et iuxta eamde, Saruizy peruenit ad vnum fluuium, qui wlgo Sartu apellatur, et ibi est vna meta de terra; item tendit ad vnum montem, et appropinguat ad siluam Etyn vocatam; et transit de parte dextra a fine dicte Ethyn; inde tendit per planicies, et peruenit ad vnam metam de terra eleuatam; exhinc vadit ad Hashoffew ad orientem, et ibi sunt due metee, vna de terra, et alia de arbore; et inde egreditur et uadit in siluam, que wlgo lyget vocatur iuxta viam Nempty, et peruenit ad arbores illices, que sunt iuxta eandem viam; et post tendit ad locum, qui wlgo Monyuros apellatur, et minor pars de Monyorous remanet ad terram ville But, et vadit recte ad Kerekberuk; deinde tendit ac Sukrakatya, et exinde vergit ad Swsyos potok, que iterum in silua pergendo a terram Solyumus quoadunantur supradictam. Item prima meta terree Kaak incipit de una silua, que est ante vnum fluuium Tholup vocatum, et ipsa terra dicta Kaak erat jobagionum Castri de Bursua, tamen est ipsa terra in prouincia de Zabouch; dehinc progreditur et venitur ad locum Keteleukuz apellatum, et ibi sunt due mete de terra; postea egreditur et venit ad vnam arborem salicis, et sub ipsa est meta terrea; item eciam abhinc progrediendo venit ad unam arborem ilicis, et sub ipsa arbore est meta terrea; posthinc sallitur ad vnum beerch, et ibi superius sunt due metee terree; item postea protenditur ad partes meridionales, et transit vltra in vna paruula aqua; iterum ascendit ad vnum beerch, et ibi superius in beerch sunt tres metee terree, que distingunt et separant ipsam terram Kaak a terra Nicolai filij Vrkund Hene nominate (így); item eciam vadit ad vnum montem, qui wlgo Kyklew appellatur, et iuxta ipsum montem transit cum duabus metis terreis, et vadit ad Bagdan tethew, et ante fertew est vna meta terrea; dehinc transit supra ad partes orientales, scilicet ad metam capitalem que separat ipsam terram a terra Pauli filij Nicolai; progrediendo enim iuxta terram Pauli vadit ad partes septemtrionales, et peruenit ad vnam magnam arborem ilicis, et sub eadem sunt due metee capitales; et per ipsarum transseundo per planicies quoadunatur et terminatur ad terram Deuecher nominatam. Item enim attinent vndecim stagna ad ipsam terram Kaak supradictam; primum Eleutow appellatur, secundum Gurghad, tercium Wsund, quartum Kulbeer, quintum Kurmur, sextum Malathoua wlgo nominatum, septimum Wruzd, octauum Kuhubur, nonum Malathoua, et alia duo similiter; et sic finiuntur metee terrarum predictarum. Vt igitur hec nostra donacio sew collacio robur obtineat perpetue firmitatis, nec per quempiam successorum nostrorum possit nel debeat tractu temporis retractari, atque in irritum reuocari; habito consilio Baronum nostrorum et Nobilium Regni nostri, presentes litteras eidem concessimus dupplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum per manus Magistri Petri, dilecti et fidelis nostri, aule nostre Vice-Cancellarij anno ab Incarnacionis Domini M°CC°LX° octauo.

(Ez azon érdekes okmány, melyet hiányosan és sok hibával Fejér György tett közzé Cod. Dipl. IV. köt. 3. r. 465. l., s melynek lehetőleg hű szövegét Lajos királynak 1365-ki megerősítő privilegiuma szerint kiadta Waltherr László a m. tud. akadémia évkönyveinek VI. kötetében 430. sk.ll.)