197. Választott bíróságnak bizonyos birtokosztályt tárgyazó intézkedése a pannonhalmi apátság és a templariusok közt. 1248. körül.

Vniuersis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis Magister Michael filius Apa Comitis, Chepanus filius Petri, Marcellus de Berencha, Henricus de Bana, Dionisius de genere Rusd, Oltus de Vigman, Marcellus degenere Olup, Benka de genere Gug, Comites cum omnibus cognatis eorum, et ceteri quam plurimi in Diocesi Jauriensi et Kamariensi existentes salutem in Domino. Vestre nobilitati significamus, quod cum quibusdam diebus assignatis iuris ordine, et iuxta mores patrie disposituri processissemus inter Ecclesiam Sancti Martini ex una, et Magistrum Templi ex altera partibus super controuersia terre Zeuleus, pars utraque sic se nostro arbitrio obligauit, ut si quis eorum nostrum arbitrium refutauerit, centum marcas parti aduerse soluere teneretur. De qua terra nos hujusmodi fecimus disposicionem; ut ipsi primitus terram Regine de communi assensu restaurarent, ita quod de quadraginta funiculis, quod vulgo fiu vocatur, sex darentur populis Regine, et reliqui diuiderentur ab Ecclesia Sancti Martini per medium; et medietatem Templarii acciperent, et insuper sexaginta iugera, de sylua vero nec Cruciferi, nec populi Regine partem aberent, nisi Ecclesia Sancti Martini, sed stagnum tantum commune esset cum Cruciferis. Vineas vero, si qui primi plantauerant super illius terre promuntorio, ydem ipsi possiderent; sed amplius sine assensu Ecclesie Sancti Martini plantare non permitterentur. Ad cuius terre diuisionem de nostris sociis misimus, scilicet Marcellum, Chepanum, Oltum, Benkam Comites, qui utrisque partibus diem assignauerunt ad terram diuidendam. Ad quem die assignato Decanus Ecclesie Sancti Martini cum quibusdam fratribus et iobagionibus comparuit. Vbi dictus Magister nee comparuit, nec loco sui misit; sed solummodo unus de iobagionibus prestetit, qui super diuisione terre a nobis iusticie postulabat complementum. Cuius peticioni 279non annuimus sine litteris domini sui, sed iterato sibi terminum prefiximus. Ad quem unus frater accessit de Templariis, cui cum satisfacere voluissemus, huiusmodi intulit uerba, quod nos mediam partem dicte terre sibi traderemus, et insuper sexaginta iugera. Nos vero eius peticioni satisfacere non ualentes, quia cum dominus Abbas voluisset justiciam facere populis Regine, ipsi noluerunt, et sic populi Regine inspecta injusticia aduerse partis nos proibuerunt, et taliter iustiori parti satisfacere nequiuimus. Verum quia in terminibus (így) premissis in eis fore nullam iusticiam perspeximus, consilio Collegii Nobilium et assensu ad personam propriam Magni Magistri nostras litteras transmisimus, ut se nostro conspectui presentaret satisfaciens. Igitur domino Abbate comparente cum fratribus, ipse non comparuit, sed loco suo fratrem suum misit; qui frater dura ceruice existens, et ad collegium Nobilium et locum assignatum, scilicet ad ecclesiam Sancte Margarethe venire contempsit; similiter sequenti die ad ecclesiam Sancte Crucis de Bana vocatus venire denegauit; et sic nullam iusticiam inter cos facere potuimus. Huius facti nos testes sumus et testimonium perhibemus, et has litteras sigillis quorundam Comitum sigillauimus, scilicet Apa, Marcelli, Chepani, Dionisij; quia omnes propria sigilla non habemus.

(Eredeti bőrhártyán, a pannonhalmi főapátság levéltárában. V. ö. Pesti Frigyes közleményét a Magyar Akadémia 1861-ki Értesítőjében, törv. és tört. oszt. II. köt. 151. l.)