236. 12) IV. Miklós pápa ugyanazon tárgyban Rolánd erdélyi vajdához és testvéreihez.

Nicolaus Episcopus seruus seruorum Dei nobili viro Rolando Voivode Ultrasilvano eiusque fratribus salutem et quam Apostolicam benedictionem. Speramus firmiter, quod vos tanquam fideles filii et devoti mentes vestras ad celestia desideria dirigentes, circa illa vos promptos et paratos exhibere curetis, que superno sint accepta conspectui, salutis vestre profectum respiciant, et procurent fidei Christiane continuum incrementum. Sane ad audientiam vestram credimus pervenisse quam reprehensibiliter hactenus quamque inhoneste, quinimo periculose se gesserit ... Ungarie Rex qui vesanis adherens consiliis et a via veritatis exorbitans, Christiana religione postposita, se cum Tartaris, Sarracenis, Neugeriis, et paganis dampnate conversationis audacia fedus asseritur contraxisse; sumpte norma nepharia specialiter vivendi cum Neugeriis supradictis, ac turpiter et impudenter abiecta coniuge propria, Regalibus utique orta natalibus et honeste conversationis ac vite titulis insignita, videlicet carissima in Christo filia nostra E. Illustri Regina Ungarie, crudeliter seviens in se ipsum et domum Ungarie inclitam Regibus pollere catholicis consuetam, thorum fedare non metuit coniugalem in grandem superne Maiestatis offensam, grave sue salutis dispendium et scandalum fidelium plurimorum. Nos autem equanimiter ferre talia et tam gravia non valentes, et cupientes per Apostolice Sedis providentiam oportunum super hiis Domino favente remedium adhiberi, venerabilem fratrem nostrum B. Episcopum Eugubinum, virum utique virtutibus insignitum ac nobis et fratribus nostris merito sue probitatis acceptum, ad Regnum Ungarie, commisso sibi plene legationis officio in eodem Regno, nec non Dalmatie, que Ungarie Regibus solet esse subiecta, Austrie, Styrie, Carinthie, Cumanie et Bosne partibus, tanquam pacis angelum destinamus, sibi per alias litteras nostras iniuncto, ut si Tartari, Sarraceni, Neugerii et pagani prefati, suos conatus nepharios contra fidei orthodoxe cultores exercere presumpserint, ne ipsorum crudelitas in eiusdem fidei dispendium invalescat, adversus eos et alios adherentes eisdem, vel ipsos in hiis quomodolibet confoventes, cuiuscumque preminentie, dignitatis, status aut conditionis extiterint, ac etiam contra hereticos, que de diversis mundi partibus in nonnullis locis sue legationi subiectis, sicut asseritur, convenerunt, omnibus Christi fidelibus per Regnum Ungarie supradictum ac alias dicte legationis partes per se, vel per alium seu alios verbum crucis sollicite proponere studeat, et ad eam promptis animis assumendam christianum populum exhortari. Rogamus etc. (mint fennebb) usque laudibus attolamus. Datum apud Urbem Veterem X. kalendas Augusti. Pontificatus nostri anno tertio.

(IV. Miklós pápa Regestáiból, Theiner id. m. I. k. 365. l.)