159. Erzsébet királynénak ezen adományról szólló okmánya. 1283.

Elisabeth Dei gracia Regina Hungarie universis Christi fidelibus presens scriptum intuentibus salutem in omnium Saluatore. Quoniam terrene Magnificencie decus, et gloria celesti prouisione concessa Principibus, que ipsos supra alios mundi viventes, quibus presunt, magnificat et extollit, ipsorum debet deuocionem intendere, cor, et animum prouocare, Diuine beneplacitum gracie consequi, et placare jugiter operibus pietatis, vt hi specialius Sacrosanctis Ecclesijs, in quibus Dei ministrorum suffragijs venie poscitur peccatorum, donaciones offerant largitiuas, quin imo cercius et immensas, juris notissimi testimonio, quibus Principibus plurima dedit Deus, multorumque fore Dominum, Presidem, et Rectorem. Hinc est, quod virgo Deo devota, domina Elisabeth, sanctimonialis de Insula Virginis Gloriose, nostra cognata charissima, Illustris domini nostri Hungarie Regis soror, quandam villam nostram Reginalem Beren nomine, in Provincia Simighiensi sitam, quam a nobis iam dudum petierat sibi dari, nosque eidem domine Elisabeth, nostre cognate charissime eandem villam seu possessionem Beren nomine, liberalissime dederamus et contuleramus effectualiter ex debito parentele ejusdem nostre cognate perone duntaxat, cum sibi placeret, quidquid penes nos rerum seu possessionum existit, liberalius, ut tenemur, largiri debentes, a qua plurima, videlicet quecunque in rebus preciosissimis, veluti aureis, ditibusque gemmarum clenodijs, parata eciam, seu prompta pecunia, quandocunque opus habuimus indigentes, ab eadem semper ad nostrum accipientes beneplacitum, et optatum; demum dicta nostra cognata charissima domina Elisabeth, ut dictam villam suam, et sibi a nobis jam donatam Beren nomine, quam ob remedium anime Illustris quondam Regis Stephani felicis memorie, sui patris charissimique nostri soceri, Beatissimi Michaelis Archangeli Monasterio videlicet Vesprimiensi donare volebat, et jam eidem Ecclesie revera contulerat, prout poterat, non immerito, sicut possessionem seu villam sue persone absolute donatam, cuicunque volebat persone private, eciam in ejus servicio obsequioque constitute, vel si vellet, Ecclesie cujusqunque partis, ad sui posset beneplacitum condonare libere et secure, sicuti possessionem sue persone liberalissime disposicioni cummissam, instans propensius, ut predictam suam donacionem venerabili Vesprimiensi Ecclesie factam, adhuc nostro priuilegio stabilire, ratificare, seu confirmare denuo dignaremur. Nosque ejusdem cognate nostre charissime peticionibus, dum viuimus, condescendere cupientes, predictam villam Beren nomine, supra pluries memoratam, seu donacionem de eadem factam, venerabili Vesprimiensi Ecclesie, ut dictam possessionem eadem Ecclesia inviolabiliter semper et immote possideat, et per eam Vesprimiensis Ecclesie Prepositus, qui pro tempore fuerit in ipsa Prepositura, secundum votum cognate nostre charissime, sic Ecclesie condonantis, quod per eam Preposito, seu Prepositure dicta possessio conferatur, et a nobis, prout ipsa contulerat, modo simili ratificari instancius postulantis, presentis nostri privilegij serie valituram in perpetuum roboramus nostre cognate charissime donacionem, sicut expostulat sanctam et iustam secundum sui cordis desiderium quantum possumus confirmantes, et specialiter Vesprimiensi Ecclesie, ea potissimum racione, quia plurimorum honestorum virorum, et solennium personarum veridica relacione comperimus, quod olim nobilis et magnifica domina Maria Regina Hungarie felicis recordacionis, consors Regis Bele memorie recolende eandem villam Beren nomine eidem Ecclesie Vesprimiensi sue ob remedium anime condonauerat, cum et in villa eadem Beren nomine Vesprimiensis Ecclesia condicionales habeat, et magnam illius territorij porcionem ab antiquissimis temporibus, atque a prima sui fundacione Ecclesie supradicte - -, verum in destruccione Vesprimiensis Ecclesie, proh dolor, nostris in temporibus facta, privilegia super illa donacione confecta, cum omnibus Ecclesie rebus et ornamentis nobis scientibus omnia fuere direpta, et amissa, de quibus quoddam privilegium scissum, minus quasi efficax in sigillo magna ex parte rupto, nobis ec iam extitit presentatum. Vnde per justissimos tam testes, quam alia, ut supra dicimus, indicia est compertum, quod cognata nostra charissima merito, et laudabiliter predicte possessionis donacionem in sanctam Vesprimiensem Ecclesiam fecerit circumspecte, quam nos ratam per omnia seu gratam habentes presentis nostri tenore privilegij firmius approbamus. Insuper adicimus eciam, quod cum dominus noster, Rex Illustris, nobis in eadem villa Beren octo contulerit vduornicorum mansiones in concambium specialiter nostrarum possessionum, quas a nobis recepit, videlicet villam magnam Ladan, et aliam villam nomine Beren in Comitatu Albensi super fluvio Saar, prope Albam; nos ad instanciam nostre cognate charissime domine Elisabeth, cui dictam villam Beren contulimus modo et racione predicta, illas similiter octo vduornicorum mansiones in concambium a domino Rege receptas, cum predicta totalitate ville Beren donauimus, ac pari pro hac racione Vesprimiensi Ecclesie, cui dicta Domina Elisabeth nostra cognata possessionem seu villam Beren donauit, nec non cum illa eadem illas octo vduornicorum mansiones per dominum Regem nobis in concambium donatas, ut super hoc Regium patet priuilegium, ac per nos domine Elisabeth nostre cognate, cum tota villa donatas, sicut ville Beren donacionem, sic et illarum octo mansionum sepedictorum vduornicorum possessiones, personas eorum, posteros ac heredes, et omnia queque tenent et possident, et cum suis condicionibus Ecclesie Beati Michaelis Archangeli, similiter, ut predictam donacionem ville Beren ratificamus ac authoritate presencium duraturam in perpetuum confirmamus. In cujus rei firmitatem et sanctissimum testimonium presentes concessimus litteras diplicis sigilli nostri miuimine roboratas. Datum per manus venerabilis patris Thome Dei gracia Episcopi Vaciensis, aule nostre Cancellarij, fidelis nostri, anno Domini MşCCş octuagesimo tercio; quarto kalendas Octobris.

(Eredetie a veszprémi káptalan levéltárában. Itt annak csak másolatát használhattuk.)