221. IV. Béla király Szigligetet a pannonhalmi apátságnak adományozza. 1260.

Bela Dei gracia Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rame, Seruie, Gallicie, Lodomerie, Cumanieque Rex omnibus presentes litteras inspecturis salutem in Domino sempiternam. Vt donaciones Regum perpetua firmitate solidentur, litterarum solent testimonio communire. Proinde ad vniuersorum noticiam harum serie volumus peruenire; quod cum olim Regno nostro depopulato a barbaris nacionibus, et a tyrampnide Tartarorum permittente vel iubente Domino pene penitus deuastato, timentes, ne Regnum ipsum ad exinanicionem vltimam deveniret, ac desiderantes, quod reliquie populi Diuina disposicione domine nostro subiecti prouidencia nostra salua forent, inuocato Baronum tocius Regni nostri consilio ordinauimus, quod in locis aptis in omnibus terris Corone nostre subiectis municiones fierent, castra surgerent, ubi se populus imminente persecuciuonis tempore salutis causa recipere posset et saluare. Et vt huiusmodi salubris prouisio commodius duceretur ad effectam, hoc usi fuimus moderamine, quod si aliquis priuatus locum optineret situm fortem permutacionis seu alio iusto titulo, publicatus communiter alicui multitudini hominum deputaretur construendus; vel si similis locus sub Regia existeret potestate, is similiter priuatorum, vel Ecclesiarum, aut Prelatorum donaretur vsui, ut hoc adhibito moderamine loca forcia semper illis deputarentur, per quorum prouidenciam constructa refugia fierent 321plurium, que nullorum fuerant vel paucorum. Et ideo quaudam insulam in Balatino existentem, vbi quidam mons municioni aptus existit, Ecclesie Sancti Martini de Sacro Monte Pannonie destinauimus conferendam, vt in ipsa eadem castrum edificaret, que ad id faciendum potens est et abundans. Que quidem insula, licet dudum ad Comitatum pertinuisset Zaladiensem, a longis tamen retro actis temporibus a castro ipso exempta per multorum manus inter ceteras perpetuitates uelut erratica optenta fuit et possessa, primo videlicet per Ogyz Banum, postmodum per Kalianum Comitem Zaladiensem, quo eciam absque heredibus defuneto, ad karissimum filium nostrum Regem Stephanum vna cum Comitatu Zaladiensi ex nostra concessione fuit deuoluta. Attendentes igitur, quod per hanc fauorabilem donacionem religioso loco factam Regia deuocio spiritualiter sibi ac suis liberis proficeret apud Deum, et defensioni subiectorum suorum consuleret in presenti, abito consensu karissimi filii nostri Stephani pro nune eiusdem iusule possessoris, ipsam iusulam cum omnibus suis vtilitatibus, scilicet cum villis, siluis, vineis, fenetis, pratis et piscacionibus ac aliis circumstanciis, sicut a prioribus possessoribus possessa extitit, memorato Monasterio Sancti Martini de Sacro Monte Pannonie pro nostre et liberorum nostrorum salute donauimus ac tradidimus, ac per supra dictum karissimum filium nostrum donari, predictoque monasterio assignari fecimus perpetuo possidendam. Et ut dictum monasterium irreuocabili insule ipsius possessione gaudeat corporali, viro venerabili Fauus Abbati Monasterii supradicti promisimus bona fide sine fraude, quod ipsum Monasterium, Abbatem, Conuentum et eorum successores in sepe dicte insule possessione conseruabimus et per heredes nostros eciam faciemus perpetuo conseruari; cum dictum monasterium precipuum sit inter alia Corone nostre monasteria, ideque specialiori amore et honore inter cetera confouendum, non obstante quocunque privilegio, si quod appareret, in quo insula prefata alicui Baronum nostrorum collata diceretur vel donata; quia huiusmodi instrumentum tanquam reuocatum pro inani et cassato et omni ubique firmitate carituro haberi volumus et mandamus per presentes. In cuius rei memoriam et perpetuam firmitatem presentes dedimus litteras duplicis sigilli nostri munimine roboratas. Datum per manus magistri Pauli Prepositi Posoniensis aule nostre Vice-Cancellarii anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo Regni autem nostri anno vigesimo.

(Eredetie a szent-mártoni főapátság levéltárában.)