196. Roger spalatoi érsek itélete. 1257.

Anno Dominice Incarnationis millesimo ducentesimo quinquagesimo septimo. Indictione quinta decima, die sexto mense Martio. Regnante domino nostro Bela Serenissimo Rege Ungarie. Temporibus domini Rogerii venerabilis Archiepiscopi Spalatensis, Stephani illustris Bani Sclavonie, Comitis Guitonis Comitis Modrusse et Vinodolii Potestatis, Dese Michaelis, Petri Cerneche, Dobre Dustize Iudicum. Nos Rogerius Dei gratia Archiepiscopus Spalatensis universis presens instrumentum inspecturis salutem in Domino. Quum dudum murmor et rumor tam in clero, quam in populo multus esset, quod Prodanus Archipresbiter quendam lapidem, qui gaman vulgariter dicebatur, de camera Ecclesie recepisset et distraxisset illum pro sue arbitrio voluntatis, ipsum pluries presente clero et populo vocari fecimus coram nobis, qui sic in nostra et ipsorum presentia recognovit: Quod cum Archidiaconus et Capitulum olim ad opus Ecclesie fieri facerent quandam crucem, ut ad decorem ipsius poneretur in ea, illum lapidem receperunt, et non est in ea, quia erat inabilis collocatus, set (így) remansit per quandam incuriam et negligentiam pesne ipsum; tandem cum bone memorie Stephanus Zagrabiensis Episcopus ad partes istas advenisset, et multa donaria in pannis et sericis et aliis Ecclesie nostre fecisset, ostensum sibi lapidem vidit, visum laudavit, laudatum concupivit et habuit concupitum, non tamen credidit idem Archipresbyter, quod magni valoris existeret lapis ille, set hoc agens, ut ipsum Episcopum ad donandum alliceret potiora; et si male fecisset, super hoc se nostris beneplacitis cummittebat. Verum cum ab hiis verbis plurimi discreparent, et assererent aliter esse factum, Venetias misimus et alibi, et nequivimus exinde aliquid reperiri; recepimus postmodum plures litteras fratrum Predicatorum de Ungaria, quod notum erat 290illud, quod Archipresbiter confessus fuerat coram nobis, prout familia dicti Episcopi publice testabatur. Nos vero quia de valore lapidis non constabat, licet de simplicitate vel presumptione huiusmodi fuisset graviter arguendus, voluimus et pronunciauimus, quod quendam ortum patrimonialem sub terra Sancti Domnii situm, apud Sanctum Nicolaum de Arcuz in recompensationem dampni illati concederet Ecclesie Sancti Domnii, ut de eo in perpetuum suam faceret loco illius lapidis voluntatem cum suo beneplacito et assensu. Qui nostre voluntati in presentia populi acquievit, et cum suo conseusu presentes litteras nostri sigilli munimine roboratas ipsi Ecclesie duximus faciendas, absolvendo ipsum, quod nullus eundem vel aliquem, qui pro eo esset, decetero inquietare possit vel etiam impedire. Actum in ecclesia Sancti Domnii. Testes dominus Laurentius Miles Potestas; Petrus Cerneche, Dobre Dustize Iudices, et alii. Et ego Oprissa Dabrallis examinator manum meam misi.

Ego Amicus Capellinus (így), Communis Spalatensis juratus Notarius, hijs interfui et de mandato domini Archiepiscopi et eiusdem Archipresbiteri Prodani rogatus scripsi et consueto signo roboravi.

(A bécsi cs. k. titkos levéltárban található hiteles másolat után.)