189. Jakab prenesztei püspök és pápai követ Fábián nevü lovag egyházi büntetéseügyében intézkedik. 1233 körül.

Venerabili in Christo patri... Dei gracia Nitriensi Episcopo, etdilecto in Christo... Archidiacono eiusdem loci, Jacobus Diuina miseracionePrenestinus Electus Apostolice Sedis Legatus salutem in Domino. Cum olimdilecti in Christo V(rias) Abbas et Conuentus Sancti Martini de Sacro MontePannonie super Ecclesia Sancti Spiritus, quibusdam palaciis et aliispertinenciis ad eandem, coram diuersis iudicibus a Sede Apostolica delegatis,tandem coram nobis contra nobilem uirum Fabianum militem Strigoniensis Diocesismouerint questionem, et idem propter multiplicem eius contumaciam ab eisdem eta nobis fuerit excommunicacionis uinculo innodatus pro eo, quod dicti Abbas etConuentus missi in porcionem iusticia exigente, non poterant eam nanciscipropter potenciam aduersarii memorati. Postmodum ipse Fabianus reuersus ad cor,uolens parere mandatis Ecclesie, a nobis beneficium absolucionis humiliterpostulauit, quem nos absolui fecimus recepto ab eo prius corporaliteriuramento, quod uidelicet porcionem predictarum rerum procuratoribus Abbatis etConuentus inferius designatis restitueret absque mora, nullam uiolenciam decetero uel grauamen super dictis porcionibus Abbati et conuentui inferendo,reseruata sibi proprietatis questione, prout postulauerit ordo iuris. Si ueromutata uoluntate sepedictos Abbatem et Conuentum super premissis presumpmeretaliquatenus molestare, uoluit et sponte peciit a nobis, quod in ipsum exnuncexcommunicacionis sentenciam proferremus, quam nos ferimus in presenti, in quamsi contrarium fecerit, incidat ipso facto. Vnde discrecioni uestre firmiterprecipiendo mandamus; quatenus si idem Fabianus premissa, et Que in suislitteris continentur, quarum tenorem presentibus litteris inseri fecimus deuerbo ad uerbum, non obseruauerit ut promisit, auctoritate nostra sepedictumFabianum denuncietis excommunicacionis uinculo innodatum, credentes super 311hoc simpliciuerbo sine sacramento, et aliis probacionibus Viti et Michaelis procuratorumAbbatis et Conventus predictorum, quos iidem Abbas et Conuentus presente dictoFabiano et consenciente in nostra presencia suos nuncios et procuratores adrecipiendam porcionem prefatarum rerum constituerunt, et ad denunciandum vobis,si illa possessio non foret restituta, uel restitutam auferre idem Fabianus presumpmeret,uel turbare. Continencia autem litterarum eiusdem Fabiani hec est:

Sanctissimo in Christo patri ac domino J(acobo) Dei graciaPrenestino Electo Apostolice Sedis Legato, Fabianus filius Ambrosy Comitis,Strigoniensis Diocesis debitam reuerenciam. Sanctitati uestre presencium tenoreinnotescat, quod cum auctoritate uestra essem excommunicacionis uinculoinnodatus pro eo, quod ecclesiam Sancti Spiritus cum suis palaciis acpertinenciis, usus minus prouido consilio, Abbati et Conuentui Sancti Martini admandatum uestrum restituere noluissem, tandem reuertens ad sor, cum alias deiure non possem absolucionis beneficium obtinere, promisi et promitto Deo etuobis bona fide et sine fraude, prestito nichilominus a me ipso corporaliteriuramento, sponte et sine aliqua coaccione, quod usque ad tres dies predictamecclesiam cum suis porcionibus, seruis et aliis pertinenciis ad eandem,restituam Abbati et Conuentui supradictis, inducendo eos in ueram porcionem, etpromitto sub debito iuramenti, quod nunquam de cetero per me uel per alium,dando consilium uel auxilium, uel aliquo malo ingenio impediam, uel faciamimpediri, quominus Abbas et Conuentus superius nominati utantur porcionepredictarum rerum pacifice et quiete. Nec intrabo dictam porcionem ulterius perme uel per alium animo retinendi, salua michi proprietatis in omnibusquestione. Et quod ad ista facienda mea intencio possit procedere sine aliquaficcione, uolo et peto a Sanctitate uestra, quod ex nunc contra meexcommunicacionis sentenciam promulgetis, in quam incidam ipso facto, si dictamporcionem non restituo infra spacium temporis memorati, uel si restitutamturbare uel auferre per alios antequam ipsam proprietatem in iucicio euincam,ausus fuero ettamptare. Et quia proprio careo sigillo, presentem cartamobligacionis mee duxi 312sigillofratris mei Marcelli Comitis muniendam. Et nichilominus peto, quod istam formamobligacionis in formam puplicam redigi faciatis auctoritatis uestre patrocinioroborantes. Datum apud monasterium Sancti Martini III. kal. Marcii.

Quod si non omnes hijs exequendis potueritis interesse, alteruestrum ea nichilominus exequatur.

(Eredetie aszent-mártoni főapátság levéltárában.)