040. II. Orbán pápa megerősíti a pannonhalmán lévő szent-mártoni apátságnak jogait. 1187.

Urbanus Episcopus seruus serorum Dei dilectis filiis SimiliAbbati Monasterii Sancti Martini supra Pannoniam siti, eisque fratribus tampresentibus quam futuris regularem uitam professis in pertetuum. Effectum iustapostulantibus indulgere, et uigor equitatis et ordo exigit rationis, presertimquando petentium uoluntatem et pietas adiuuat, et ueritas non relinquit.Quapropter, dilecti in domino filii, uestris iustis postulationibus clementerannuimus et prefatum monasterium Sancti Martini in monte supra Pannoniam siti,in quo Diuino estis obsequio mancipati, sub Beati Petri et nostram protectionemsuscipimus, et presentis scripti priuilegio communimus. Inprimis siquidemstatuentes, ut ordo monasticus, qui secundum Dominum et Beati Benedicti regulain eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibusinuiolabiliter obseruetur. Preterea quascunque possessiones, quecunque bonaidem monasterium in presentiarum iuste et canonice possidet, aut in futurumconcessione Pontificum, largitione Regum uel Principum, oblatione fidelium, seualiis iustis modis prestante Domino poterit adipisci, firma vobis vestrisquesucessoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimendauocabulis. Locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibuspertinentiis suis. In Episcopatu Vesprimiensi ecclesiam Sancti Martiniin uilla Keurushijg constitutam. In uilla Tardi ecclesiam Domini Saluatoris. Inuilla Tepei ecclesiam Sancte Marie, cum uniuersis pertinentiis suis. In EpiscopatuGeuriensi ecclesiam Sancti Martini in Sabaria; et ecclesiam SanctiWilibaldi, ecclesiam Sancte Marie capelle; ecclesiem Sancte Marie in Fijzig,ecclesiam Sancti Adalberti in uilla Vossian, cum omnibus earum pertinentiis. InArchiepiscopatu Strigoniensi ecclesiam Sancte Marie in Wag, cum omnibuspertinentiis suis; oratorium in uilla 80custodum porcorum in silua Selijz etoratorium in Dinna. Ad hec iuxta vestigia antecessoris nostri Paschalis pape,secundum quod a beate memorie Stephano Rege statutum est, presenti priuilegiostatuimus, ut nulli Regum, Comitum, Archiepiscoporum, Episcoporum aut cuiquamalii de rebus, que iam dicto monasterio collate sunt et commisse, uel inposterum rationabiliter conferentur, minuere liceat aut auferre, seu ablatasretinere. Liceat quoque vobis personas e seculo fugientes liberas et absolutasad conuersionem recipere, et eas absque contradictione alicujus retinere.Prohibentes insuper, ut nulli fratrum vestroram post factam in eodem locopossessionem fas sit absque Abbatis sui licentia de eodem monastero, nisiarctioris religionis obtentu discedere; discedentem uero absque litterarumcommunium cautione nullus audeat retinere. Crisma uero, oleum sanctumconsecrationes altarium seu basilicarum ordinationes monachorum et clericorumuestrorum, qui ad sacros ordines fuerint promouendi a diocesano suscipietisEpiscopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam atque communionem ApostoliceSedis habuerit, et ea gratis et absque prauitate aliqua uobis uolueritexhibere. Alioquin liceat uobis quemcunque malueritis adire antistitem, quinimirum nostra fultus auctoritate, quod postulatur indulgeat. Monachos etiam etsanctimoniales eidem monasterio subiectas sine cuiusquam prohibitione uobisregulariter liceat iudicare. Baptismum quoque per Ecclesias illas fiericoncedimus, in quibus ex more soliti estis antiquitus facere. Nulli quoqueArchiepiscoporum uel Episcoporum liceat in iam dicto monasterio ordinationesfacere, seu missas publicas celebrare, nisi ab Abbate inuitatus fuerit, uel inecclesiis eidem monasterio subiectas sacerdotem excommunicare, uel Abbatem adsynodum uocare; sed ea libertate gaudeat, qua monasterium Cassinense gauderedinoscitur. Decime uero Sumigiensis territorii, quas monasterium uetrum perquadraginta annos pacifice tenuit, et concessiones, quas predictus RexStephanus pro tuitione patrie, pro statu Regni, et pro augmento fidei BeatoMartino concessit, firme nobis et monasterio uestro et illibate permaneant. Adhec mitram, uirgam pastoralem, annulum et alia insignia, que a quadragintaannis retro Abbates monasterii uestri, qui pro 81tempore fuerunt, habuerunt; sicut ea deauctoritate Apostolice Sedis habuisse noscuutur, uobis et monasterio uestroauctoritate Apostolica confirmamus. Obeunte uero te nunc eiusdem loci Abbateuel tuorum quolibet successerum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seuuiolentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu, uel fratrum parsconsilii sanioris secundum Dei timorem et Beati Benedicti regulam prouiderinteligendum. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum fas sit prefatummonasterium temere perturbare, aut eius possessiones uel ablatas retinere,minuere, seu quibuslibet uexationibus fatigare, sed omnia integra conseruentureorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodisprofutura; salua Sedis Apostolice auctoritate. Si qua igitur in futurumecclesiastica secularisue persona hanc nostre constitutionis paginam scienscontra eam temere uenire temptauerit, secuudo tertioue commonita, nisi reatumsuum digna satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitatecareat, reamque se Diuino iudicio existere de perpetrata iniquitate congoscat,et a Sacratissimo Corpore ac Sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri JesuChristi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subiaceat.Cunctis autem eidem loco sua iura seruantibus sit pax Domini Jesu Christi,quatenus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud destrictum iudicempremia eterne pacis inueniant. Amen. Amen. Amen.

(P.H.) (Pápaijegyu)

† Ego Vrbanus Cathol. Ecclesie Episc ss.

† Ego Henricus Albensis Eppus ss.

† Ego Paulus Prenestinus Eppus ss.

† Ego Theobaldus Hostiens. Et Veletrens Eppus ss.

† Ego Petrus de Bono Presb. Cardin. tt. S. Susanne ss.

† Ego Laborans Presb. Card. S. Marie trans Tiberim tt. Calixtiss.

† Ego Pandulf Presb. Card. tt. XII. Apost. Ss.

† Ego Melior Presb. Cardin Ss. Johann. Et Pauli tt. Pamachijss.

† Ego Adelard. Tt. S. Marcellini Presb. Card. Ss.

† Ego Iacint s. Marie in Cosmidis Diaconus Card. Ss.

† Ego Gracian S. Cosme et Damiani Diac. Cardin. Ss.

† Ego Rolland. S. Marie in portu Diacon. Cardin. Ss.

† Ego Petrus S. Nicholai in carcere Tulliano Diac. Cardin.

† Ego Radus S. Georgij ad uelum aureum Diac. Cardinalis.

Datum Verone per manum Alberti Romane Ecclesie Presb.Cardinalis et Cancellarij VIII. Idus Maii, Indictione quinta. IncarnationisDominice anno M°, C°, LXXX°, VII°, Pontificatus uero Domini Vrbani Pape III.anno secundo.

(Az eredetiután).

Urbanus Episcopus seruus serorum Dei dilectis filiis SimiliAbbati Monasterii Sancti Martini supra Pannoniam siti, eisque fratribus tampresentibus quam futuris regularem uitam professis in pertetuum. Effectum iustapostulantibus indulgere, et uigor equitatis et ordo exigit rationis, presertimquando petentium uoluntatem et pietas adiuuat, et ueritas non relinquit.Quapropter, dilecti in domino filii, uestris iustis postulationibus clementerannuimus et prefatum monasterium Sancti Martini in monte supra Pannoniam siti,in quo Diuino estis obsequio mancipati, sub Beati Petri et nostram protectionemsuscipimus, et presentis scripti priuilegio communimus. Inprimis siquidemstatuentes, ut ordo monasticus, qui secundum Dominum et Beati Benedicti regulain eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibusinuiolabiliter obseruetur. Preterea quascunque possessiones, quecunque bonaidem monasterium in presentiarum iuste et canonice possidet, aut in futurumconcessione Pontificum, largitione Regum uel Principum, oblatione fidelium, seualiis iustis modis prestante Domino poterit adipisci, firma vobis vestrisquesucessoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimendauocabulis. Locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibuspertinentiis suis. In Episcopatu Vesprimiensi ecclesiam Sancti Martiniin uilla Keurushijg constitutam. In uilla Tardi ecclesiam Domini Saluatoris. Inuilla Tepei ecclesiam Sancte Marie, cum uniuersis pertinentiis suis. In EpiscopatuGeuriensi ecclesiam Sancti Martini in Sabaria; et ecclesiam SanctiWilibaldi, ecclesiam Sancte Marie capelle; ecclesiem Sancte Marie in Fijzig,ecclesiam Sancti Adalberti in uilla Vossian, cum omnibus earum pertinentiis. InArchiepiscopatu Strigoniensi ecclesiam Sancte Marie in Wag, cum omnibuspertinentiis suis; oratorium in uilla custodum porcorum in silua Selijz etoratorium in Dinna. Ad hec iuxta vestigia antecessoris nostri Paschalis pape,secundum quod a beate memorie Stephano Rege statutum est, presenti priuilegiostatuimus, ut nulli Regum, Comitum, Archiepiscoporum, Episcoporum aut cuiquamalii de rebus, que iam dicto monasterio collate sunt et commisse, uel inposterum rationabiliter conferentur, minuere liceat aut auferre, seu ablatasretinere. Liceat quoque vobis personas e seculo fugientes liberas et absolutasad conuersionem recipere, et eas absque contradictione alicujus retinere.Prohibentes insuper, ut nulli fratrum vestroram post factam in eodem locopossessionem fas sit absque Abbatis sui licentia de eodem monastero, nisiarctioris religionis obtentu discedere; discedentem uero absque litterarumcommunium cautione nullus audeat retinere. Crisma uero, oleum sanctumconsecrationes altarium seu basilicarum ordinationes monachorum et clericorumuestrorum, qui ad sacros ordines fuerint promouendi a diocesano suscipietisEpiscopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam atque communionem ApostoliceSedis habuerit, et ea gratis et absque prauitate aliqua uobis uolueritexhibere. Alioquin liceat uobis quemcunque malueritis adire antistitem, quinimirum nostra fultus auctoritate, quod postulatur indulgeat. Monachos etiam etsanctimoniales eidem monasterio subiectas sine cuiusquam prohibitione uobisregulariter liceat iudicare. Baptismum quoque per Ecclesias illas fiericoncedimus, in quibus ex more soliti estis antiquitus facere. Nulli quoqueArchiepiscoporum uel Episcoporum liceat in iam dicto monasterio ordinationesfacere, seu missas publicas celebrare, nisi ab Abbate inuitatus fuerit, uel inecclesiis eidem monasterio subiectas sacerdotem excommunicare, uel Abbatem adsynodum uocare; sed ea libertate gaudeat, qua monasterium Cassinense gauderedinoscitur. Decime uero Sumigiensis territorii, quas monasterium uetrum perquadraginta annos pacifice tenuit, et concessiones, quas predictus RexStephanus pro tuitione patrie, pro statu Regni, et pro augmento fidei BeatoMartino concessit, firme nobis et monasterio uestro et illibate permaneant. Adhec mitram, uirgam pastoralem, annulum et alia insignia, que a quadragintaannis retro Abbates monasterii uestri, qui pro 81tempore fuerunt, habuerunt; sicut ea deauctoritate Apostolice Sedis habuisse noscuutur, uobis et monasterio uestroauctoritate Apostolica confirmamus. Obeunte uero te nunc eiusdem loci Abbateuel tuorum quolibet successerum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seuuiolentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu, uel fratrum parsconsilii sanioris secundum Dei timorem et Beati Benedicti regulam prouiderinteligendum. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum fas sit prefatummonasterium temere perturbare, aut eius possessiones uel ablatas retinere,minuere, seu quibuslibet uexationibus fatigare, sed omnia integra conseruentureorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodisprofutura; salua Sedis Apostolice auctoritate. Si qua igitur in futurumecclesiastica secularisue persona hanc nostre constitutionis paginam scienscontra eam temere uenire temptauerit, secuudo tertioue commonita, nisi reatumsuum digna satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitatecareat, reamque se Diuino iudicio existere de perpetrata iniquitate congoscat,et a Sacratissimo Corpore ac Sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri JesuChristi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subiaceat.Cunctis autem eidem loco sua iura seruantibus sit pax Domini Jesu Christi,quatenus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud destrictum iudicempremia eterne pacis inueniant. Amen. Amen. Amen.

  (P.H.) (Pápaijegyu)

† Ego Vrbanus Cathol. Ecclesie Episc ss.

† Ego Henricus Albensis Eppus ss.

† Ego Paulus Prenestinus Eppus ss.

† Ego Theobaldus Hostiens. Et Veletrens Eppus ss.

† Ego Petrus de Bono Presb. Cardin. tt. S. Susanne ss.

† Ego Laborans Presb. Card. S. Marie trans Tiberim tt. Calixtiss.

† Ego Pandulf Presb. Card. tt. XII. Apost. Ss.

† Ego Melior Presb. Cardin Ss. Johann. Et Pauli tt. Pamachijss.

† Ego Adelard. Tt. S. Marcellini Presb. Card. Ss.

† Ego Iacint s. Marie in Cosmidis Diaconus Card. Ss.

† Ego Gracian S. Cosme et Damiani Diac. Cardin. Ss.

†Ego Rolland. S. Marie in portu Diacon. Cardin. Ss.

† Ego Petrus S. Nicholai in carcere Tulliano Diac. Cardin.

† Ego Radus S. Georgij ad uelum aureum Diac. Cardinalis.

Datum Verone per manum Alberti Romane Ecclesie Presb.Cardinalis et Cancellarij VIII. Idus Maii, Indictione quinta. IncarnationisDominice anno M°, C°, LXXX°, VII°, Pontificatus uero Domini Vrbani Pape III.anno secundo.

(Az eredetiután).