003. Kaal, ki Szent István korában Gizella királyné kíséretében jött Magyarországba,Káldon Sopron vármegyében telepedik le. 1000-1038

Nicolaus et Stephanus quasdam duas litteras, vn amdomini Andree olym regimen huius Regni feliciter importantis, Anno abincarnacione Domini M. CC. duodecimo privilegialiter emanatam; aliam veroCapituli Ecclesie Castri ferrei annao Domini M. CCC. Lmo. septimo feria terciaprox ante festum Beati Georgii martyris patenter emanatam nostro judiciarioconspectui curarunt exhiberi. In quarum quidem literarum privilegialiumdicti domini Andree Regis continencia exprimebatur, quod tempore Regis SanctiStephani, aui scilicet eiusdem domini Andree Regis, cum Kesla Regina HungarieChristianissima de intrinsecis partibus Alamanie fuisset transducta, quidamKaal nomine homo libere condicionis terram liberam consumpsisset, et omnisseruitutis expers, predecessor fidelis Clerici eiusdem domini Andree RegisStephani nomine. in officio eiusdem domine Regine persistens Hungariamintrasset, et qua temporis racio habebatur, in Cald in comitatu castriSupruniensis libere et absque alicuius condicione terram et locum cohabitandumelegisset; tandem herentem (?) multo temporis curriculo, tempore pierecordacionis Geysse Regis cum Laurencius Comes comitatui Castriferrei etSupruniensi pressedisset, jobagiones eiusdem castri inuidia ducti a tramiteveritatis deuiantes, partrem fidelis clerici dicti domini Andree RegisStephani, Aykan nomine calumpniose et falso alloquentes jobagiones castri, etqua unum ex ipsis socium in presenciam Laurencii Comitis fore asseruissent, utper hoc ipsius titulum infringerent libertatis. Videns autem fidelis clericuseiusdem domini Andree Regis Stephanus, et Lampertus suus frater vterinus, quodlibertas eorum per eosdem malitiosos jobagiones prefati castri fuissetannullata, tempore felicis recordacionis Emerici Regis, fratris eiusdem AndreeRegis, cum ipse ducatum tenuisset, ad 23ipsius scillicet domini Andree Regisaccedentes presenciam, se penitus seruicio eiusdem subdidissent, et proutdecuisset clientes fideliter seruire cepissent, vnde et in illo conflictu, quemin valle Rad idem dominus Andreas Rex aduersus dictum fratrem suum EmericumRegem habuisset, Lampertus frater fidelis dicti Stephani clerici ibidem usquead sanguinis effusionem ob sumpme fidelitatis amorem mortem sustinuisset. Nechoc eidem fideli clerico sufficiens, vna mortem fratris sui tradens obliuioni,post eundem conflictum cum eodem domino Andrea Rege in Teutoniam exiens, ibiquemulto anhelantius cepisset seruire; tamen inter cetera sue fidelitatis opera,quomodo et qualiter jobagiones prefati casttri libertatem ipsorum infregissent,eidem domino Andree Regi sepius intimasset. Ipse igitur dominus Andreas Rexpostmodum Diuina fauente clemencia successisset ad Regni gubernacula, multimodi(tudinis?) fidelis dicti Stephani Clerici sui seruiciorum, tum propter fratrisejusdem mortem, cum eciam propter ipsius fidelitatem, ipsum scilicet Stephanumclericum in pristinum libertatis titulum restituens, in domum suam Regiamrecepisset, et vt tam ipse quam ab eo descendentes de domo et familia Regia decetero computabiles haberentur, et propria terra ipsorum Kyal nomine ad quinquearatra sufficiente sibi et suis posteris sua Regia auctoritate fecissetrestitui, quam roborasset terram circumquaque cum metis. Cuius quidempossessionis mete quodammodo in eo priuilegio continentur.

(Azországnak XIV. századi egyik nagy bírája ítéletéből. Czech).